Broj: 01-427-12/15/R-03-46
Datum: 29.01.2016.
Na osnovu odredbi člana 28. stav 1. alineja 4. Zakona o električnoj energiji ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 8/08, 34/09, 92/09 i 1/11), člana 10. stav 1. alineja 9. Statuta Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske - Prečišćeni tekst ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 6/10), člana 33. stav 1. tačka g. Poslovnika o radu Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 59/10) i člana 74. Pravilnika o javnim raspravama i rješavanju sporova i žalbi ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 70/10), u skraćenom postupku rješavanja spora po zahtjevu Perković Radovana iz Šipova, protiv Mješovitog holdinga "ERS"- MP a.d. Trebinje - ZP "Elektrokrajina" a.d. Banja Luka, RJ ''Elektrodistribucija'' Mrkonjić Grad, u vezi sa tarifama po kojima se električna energija isporučuje, odnosno osporavanjem obračuna neovlašćeno utrošene električne energije, Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske na 3. redovnoj sjednici održanoj 29.01.2016. godine u Trebinju, donijela je
R J E Š E NЈ E
1. ODBIJA SE zahtjev za rješavanje spora Perković Radovana iz Šipova od 11.08.2015. godine, kojim se osporava postojanje neovlašćene potrošnje električne energije, na mjernom mjestu ED broj 218270450 koje se nalazi u mjestu Krčevine, opština Šipovo, kao neosnovan.
2. NALAŽE SE Mješovitom holdingu "ERS"- MP a.d. Trebinje - ZP "Elektrokrajina" a.d. Banja Luka, RJ ''Elektrodistribucija'' Mrkonjić Grad, da stavi van snage obračun za samovoljno skidanje ili oštećenje plombe broj 4085860 od 05.06.2015. godine i obračun za samovoljno skidanje ili oštećenje plombe broj 01128 od 08.06.2015. godine.
3. NALAŽE SE Mješovitom holdingu "ERS"- MP a.d. Trebinje - ZP "Elektrokrajina" a.d. Banja Luka, RJ ''Elektrodistribucija'' Mrkonjić Grad, da sačini novi obračun neovlašćeno utrošene električne energije na mjernom mjestu podnosioca zahtjeva u periodu neovlašćene potrošnje, zbog samovoljnog priključenja objekta podnosioca zahtjeva na elektrodistributivnu mrežu i dostavi ga podnosiocu zahtjeva.
4. Svaka stranka snosi svoje troškove koje je imala u ovom postupku.
O b r a z l o ž e nj e
Podneskom od 11.08.2015. godine, kao i dopunom podneska od 09.09.2015. godine Perković Radovan iz mjesta Krčevine, opština Šipovo (u daljem tekstu: podnosilac zahtjeva) pokrenuo je postupak rješavanja spora kod Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske (u daljem tekstu: Regulatorna komisija) protiv Mješovitog holdinga "ERS"- MP a.d. Trebinje - ZP "Elektrokrajina" a.d. Banja Luka, RJ ''Elektrodistribucija'' Mrkonjić Grad (u daljem tekstu: protivna strana) u vezi sa tarifama po kojima se isporučuje električna energija. Podnesenim zahtjevom se osporava obračun neovlašćeno utrošene električne energije na mjernom mjestu podnosioca zahtjeva ED broj 218270450 koje se nalazi u mjestu Krčevine, opština Šipovo. Podnosilac zahtjeva u podnescima, između ostalog navodi, da nije postojao osnov da protivna strana izvrši obustavu isporuke električne energije, te da nije bilo neovlašćene potrošnje. Podnosilac zahtjeva navodi da je protivna strana dozvolila da nastupi zastarjelost potraživanja zbog čega je bio prinuđen da podnese tužbu nadležnom sudu, a da pri tome odgovorna lica protivne strane ne snose nikakve posljedice. Podnosilac zahtjeva traži da se provjeri da li je pravilno izvršen obračun utrošene električne energije, te da protivna strana stavi van snage obračun neovlašćene potrošnje jer uredno izmiruje obaveze po osnovu utrošene električne energije.
Na traženje Regulatorne komisije, protivna strana je dana 30.10.2015. godine dostavila izjašnjenje i dokumentaciju u vezi sa zahtjevom podnosioca. U izjašnjenju je, između ostalog, navedeno da se prigovor podnosioca odnosi na osporavanje iznosa neovlašćeno utrošene električne energije zbog samouključenja. Protivna strana navodi da je kontrolom mjernog mjesta koja je izvršena 05.06.2015. godine utvrđeno da se podnosilac zahtjeva samovoljno priključio na elektrodistributivnu mrežu. Podnosilac zahtjeva je dana 30.04.2015. godine podnio nadležnom sudu tužbu radi utvrđivanja zastarjelosti potraživanja i istog dana izvršio uplatu po osnovu tekuće potrošnje električne energije u iznosu od 637,77 KM sa naznakom uplate 30.03.2014 – 30.03.2015. godine, ali je u vrijeme obustave isporuke električne energije koja je izvršena 26.03.2015. godine postojao dug po osnovu utrošene električne energije. Sa podnosiocem zahtjeva nije zaključen ugovor o priključenju i ugovor o snabdijevanju budući da podnosilac odbija da ih potpiše. Protivna strana navodi da je podnosiocu zahtjeva dana 05.06.2015. i dana 08.06.2015. godine izvršila obračune za samovoljno skidanje ili oštećenje plombe. Kontroli mjernog mjesta koja je izvršena 04.06.2015. godine je prisustvovala supruga podnosioca zahtjeva Darinka koja je odbila da potpiše zapisnik o utvrđenoj neovlašćenoj potrošnji, a zapisnik je podnosiocu naknadno dostavljen putem pošte. Protivna strana dalje navodi da je podnosilac zahtjeva pokretao dva puta parnične postupke protiv njih, te je postupljeno po ovim presudama i isti je odobren za iznose na koje su glasile pa je tako po presudi na osnovu priznanja Osnovnog suda u Mrkonjić Gradu od 08.07.2015. godine izvršeno odobrenje u kartici potrošača u iznosu od 1.243,47 KM. Nakon isključenja sa elektrodistributivne mreže koje je izvršeno 26.03.2015. godine podnosilac zahtjeva se samovoljno priključio na elektrodistributivnu mežu, a dana 08.06.2015. godine obračunata mu je neovlašćeno utrošena električna energija, a nakon ovog obračuna podnosiocu nije vršena obustava isporuke električne energije.
Regulatorna komisija je ocijenila da su stranke pribavile dovoljno dokaza na osnovu kojih se može pravilno i potpuno utvrditi činjenično stanje i donijeti pravedna odluka i bez posebnog saslušanja stranaka i dodatnog prikupljanja i izvođenja dokaza, te je na 118. redovnoj sjednici održanoj 26. novembra 2015. godine u Trebinju, donijela zaključak da se u ovom sporu donese odluka u skraćenom postupku. Na istoj redovnoj sjednici, Regulatorna komisija je utvrdila i nacrt rješenja u ovom postupku. Zaključak i nacrt rješenja su dostavljeni strankama, te je ostavljena mogućnost da stranke u roku od osam dana dostave komentare na navedene akte. Na internet stranici i oglasnoj tabli Regulatorne komisije objavljeno je obavještenje za javnost o rješavanju spora u skraćenom postupku, sa mogućnošću podnošenja komentara. U ostavljenom roku, podnosilac zahtjeva je dostavio komentare na nacrt rješenja u kojima je ponovio navode iz zahtjeva za rješavanje spora, a nije naveo nove činjenice i dokaze koji bi uticali na drugačije rješenje ovog spora. Pored toga, podnosilac zahtjeva je dana 22.01.2015. godine dostavio podnesak, naslovljen kao: “Dopuna na nacrt rješenja Regulatorne komisije od 26.11.2015. godine“. Iako je ovaj podnesak dostavljen mimo ostavljenog roka za dostavljanje komentara, ovaj podensak je razmatren prije donošenja konačne odluke u ovom sporu, ali u njemu se ne navode nove činjenice i dokazi koji bi bili od uticaja na drugačiju odluku u ovom sporu, budući da je u ovom sporu odlučna činjenica da je na mjernom mjestu podnosioca zahtjeva zapisnički utvrđena neovlašćena potrošnja.
U postupku rješavanja ovog spora izvršen je uvid u sljedeću dokumentaciju koju su stranke priložile: podneske podnosioca zahtjeva od 11.08. i 09.09.2015. godine, prigovor podnosioca upućen protivnoj strani od 15.07.2015. godine, odgovor na zahtjev protivne strane od 17.07.2015. godine, priznanicu o uplati iznosa od 637,77 KM za utrošenu električnu energiju, potvrdu prijema dokumenta od 30.04.2015. godine, obračune za samovoljno skidanje ili oštećenje plombe od 05.06.2015. i 08.06.2015. godine, obavještenje protivne strane od 05.06.2015. i 08.06.2015. godine, račune za električnu energiju za april, maj, juni i septembar 2015. godine, nalog za obustavu isporuke električne energije od 23.03.2015. godine, presudu na osnovu priznanja Osnovnog suda u Mrkonjić Gradu broj 75 0 P 038235 15 P od 08.07.2015. godine, izjašnjenje protivne strane od 23.10.2015. i 27.10.2015. godine, obavještenje o isključenju od 27.02.2015. godine, zapisnik o utvrđivanju neovlašćene potrošnje električne energije od 05.06.2015. godine, naloge za rad broj 4406290 kontrola mjernog mjesta – direktno mjerenje od 21.10.2015. godine, naloge za rad broj 4085860 kontrola mjernog mjesta – direktno mjerenje od 05.06.2015. godine, čitačke liste, ugovor o snabdijevanju, presudu Osnovnog suda u Mrkonjić Gradu broj 75 0 P 019286 10 P od 23.11.2011. godine, energetsku karticu, karticu potrošača i karticu potrošača (po knjiženju) sa razdvojenim saldom energije i kamate.
Nakon razmatranja zahtjeva podnosioca, izjašnjenja protivne strane i priloženih dokaza stranaka, te dostavljenih komentara podnosioca zahtjeva, u ovom postupku su utvrđene sljedeće činjenice relevantne za odlučivanje:
u evidencijama protivne strane na mjernom mjestu ED broj 218270450, u mjestu Krčevine, opština Šipovo, kao krajnji kupac električne energije u kategoriji potrošnje domaćinstvo, registrovan je Perković Radovan;
prema podacima iz energetske kartice, podnosiocu zahtjeva je redovno očitavana potrošnja električne energije, a prema podacima iz kartice potrošača podnosiocu zahtjeva su redovno ispostavljani računi za utrošenu električnu energiju;
sa podnosiocem zahtjeva nije zaključen ugovor o priključenju i ugovor o snabdijevanju, jer podnosilac zahtjeva odbija da potpiše navedene ugovore;
zbog duga po osnovu utrošene električne energije, koji je na dan 25.02.2015. godine iznosio 1.611,31 KM, protivna strana je podnosiocu zahtjeva dostavila obavještenje o isključenju, a na osnovu naloga za obustavu isporuke električne energije broj 4048268 od 23.03.2015. godine, dana 26.03.2015. godine izvršila obustavu isporuke električne energije na ovom mjernom mjestu isključenjem na glavnim osiguračima;
kontrolom mjernog mjesta koja je izvršena 05.06.2015. godine kontrolori protivne strane su utvrdili neovlašćenu potrošnju i sačinili zapisnik broj 001/01288 od 05.06.2015. u kome su konstatovali sljedeće: „Potrošač samovoljno raskinuo plombu broj 258007 i samovoljno se priključio nakon isključenja po nalogu broj 4048268, oko 08.35 časova potrošač je ponovo isključen na KP ormaru i plombiran plombom broj 286613. Uz naše prisustvo supruga imenovanog Darinka Perković je raskinula plombu broj 286613 i samovoljno se priključila“;
supruga podnosioca zahtjeva Darinka je odbila da potpiše zapisnik o utvrđivanju neovlašćene potrošnje, a zapisnik broj 001/01288 od 05.06.2015. protivna strana je naknadno putem pošte dostavila podnosiocu zahtjeva;
protivna strana je sačinila dva obračuna za samovoljno skidanje ili oštećenje plombe, i to dana 05.06.2015. godine obračun broj 4085860 na iznos od 305,84 KM koji se odnosi na distributivnu plombu broj 258007, te dana 08.06.2015. godine obračun broj 01128 od 08.06.2015. godine na iznos od 305,84 KM koji se odnosi na distributivnu plombu broj 286613 i tako sačinjene obračune dostavila podnosiocu zahtjeva;
podnosiocu zahtjeva nije obustavljena isporuka električne energije.
U pogledu primjene mjere obustave isporuke električne energije, potrebno je ukazati da je odredbom člana 80. alineja 3. Zakona o električnoj energiji, kao i odredbom člana 97. stav 1. tačka 1. Opštih uslova za isporuku i snabdijevanje električnom energijom - Prečišćeni tekst („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 90/12) – u daljem tekstu: Opšti uslovi, propisano da distributer može obustaviti isporuku električne energije isključenjem objekta krajnjeg kupca sa mreže ako krajnji kupac ne plaća utrošenu električnu energiju u roku određenom ugovorom ili Opštim uslovima, a članom 98. stav 4. Opštih uslova propisano je da je distributer dužan prethodno obavijestiti krajnjeg kupca u pisanoj formi o nedostacima i nepravilnostima zbog kojih se može obustaviti isporuka električne energije i određuje rok i termin isključenja. Kako je iz kartice potrošača broj 218270450 evidentno da električna energija na ovom mjernom mjestu nije uredno plaćana i da je na dan 25.02.2015. godine dug po osnovu isporučene električne energije iznosio 1.611,31 KM, protivna strana je zbog neplaćanja ovog duga pravilno primijenila navedene odredbe Zakona o električnoj energiji i Opštih uslova. Protivna strana je ispoštovala i proceduru koja prethodi obustavi isporuke električne energije kada je podnosiocu zahtjeva blagovremeno dostavila obavještenje o isključenju, kako je to propisano odredbom člana 98. Opštih uslova. Pored toga, potrebno je istaći da odbijanje podnosioca zahtjeva da potpiše ugovor o snabdijevanju, predstavlja razlog da protivna strana u smislu odredbe člana 97. stav (1) tačka j) Opštih uslova izvrši obustavu isporuke električne energije.
Nesporno je utvrđeno da je na mjernom mjestu podnosioca zahtjeva izvršena neovlašćena potrošnja koja je otkrivena kontrolnim pregledom radnika protivne strane dana 05.06.2015. godine. Naime, podnosilac zahtjeva je u smislu odredbe člana 89. stav 1. tačka a) Opštih uslova izvršio samovoljno priključenje na distributivnu mrežu nakon što je protivna strana dana 26.03.2015. godine izvršila isključenje mjernog mjesta sa elektrodistributivne mreže zbog postojanja duga po osnovu utrošene električne energije koji je sa stanjem na dan 25.02.2015. godine godine iznosio 1.611,31 KM. Odredbom člana 44. Opštih uslova, propisano je da krajnji kupac koji je svoje objekte neovlašćeno priključi na distributivnu mrežu plaća troškove neovlašćeno preuzete električne energije, u skladu sa članom 92. Opštih uslova.
Međutim, protivna strana nije pravilno primijenila odredbe Opštih uslova u pogledu obračuna neovlašćene potrošnje. U konkretnom slučaju, protivna strana je, budući da se radi o samovoljnom priključenju na distributivnu mrežu nakon isključenja zbog razloga iz odredbe člana 97. 1. tačka 1. Opštih uslova, trebala umjesto obračuna za samovoljno skidanje ili oštećenje plombe, izvršiti obračun neovlašćene potrošnje zbog samovoljnog priključenja u smislu odredbe člana 89. stav 1. tačka a) Opštih uslova. Stoga je protivna strana dužna sačiniti novi obračun neovlašćene potrošnje primjenom odredbi člana 89-92. Opštih uslova, na način da će kao period za obračun neovlašćene potrošnje primjeniti period od 26.03.2015. godine kada je izvršena obustava isporuke električne energije, pa do dana kada su kontrolnim pregledom mjernog mjesta radnici protivne strane utvrdili neovlašćenu potrošnju, što je u skladu sa odredbom člana 90. stav 2. Opštih uslova. Protivna strana će obračunsku snagu utvrditi primjenom odredbi člana 91. stav (2) tačka a) podtačka 4) Opštih uslova, odnosno množenjem nazivnog dozvoljenog strujnog opterećenja provodnika preko koga je izvršena neovlašćena potrošnja sa nominalnim naponom, a zatim će količine neovlašćeno utrošene aktivne energije utvrditi primjenom odredbe člana 91. stav (2) tačka v) Opštih uslova, dok će u pogledu cijene na obračunatu količinu aktivne energije primijeniti odredbu člaan 92. stav (2) tačka a) Opštih uslova. Dakle, primjenom naprijed navedenih odredbi Opštih uslova, protivna strana će sačiniti novi obračun neovlašćeno utrošene električne energije i dostaviti ga podnosiocu zahtjeva.
Obračun neovlašćeno utrošene električne energije se sačinjava u skladu sa naprijed navedenim odredbama Opštih uslova, a Opšti uslovi su doneseni na osnovu člana 23. alineja 6. i odredbe člana 74. Zakona o električnoj energiji. Odredbom člana 74. Zakona o električnoj energiji, kojom je utvrđeno šta je predmet regulisanja opštih uslova, odnosno taksativno je utvrđeno koji odnosi treba da se urede opštim uslovima. Između ostalog, odredbom člana 74. tačka 12. Zakona o električnoj energiji jasno je propisano da se opštim uslovima uređuje način utvrđivanja količine i snage neovlašćeno utrošene električne energije, kao i način obračuna i naplate neovlašteno utrošene električne energije. Za utvrđivanje obaveze plaćanja iznosa neovlašćeno preuzete električne energije u skladu sa navedenim odredbama Opštih uslova je relevantna činjenica, da je izvršeno samovoljno priključenje. Obračunom neovlašćeno preuzete električne energije, se ustvari utvrđuje količina električne energije u skladu sa propisima. U ovom slučaju količina preuzete električne energije će se utvrditi na osnovu odredbi 89. – 92. Opštih uslova, u formi obračuna neovlašćeno utrošene električne energije.
U pogledu navoda podnosioca koji se odnose na nepravilnosti obračuna utrošene električne energije na njegovom mjernom mjestu, potrebno je istaći da obračun, fakturisanje i naplatu utrošene električne energije vrši protivna strana, odnosno snabdjevač kako je to propisano odredbom člana 10. tačka v) Opštih uslova, vodeći računa o kategoriji potrošnje u koju su razvrstani krajnji kupci i cijenama koje se primjenjuju za određenu kategoriju potrošnje, a što je pobliže propisano odredbama Odluke o tarifnom sistemu za prodaju električne energije u Republici Srpskoj („Službeni glasnik Republike Srpske““, broj 28/06, 40/06, 59/07 i 114/07) i Odluke o tarifnim stavovima za nekvalifikovane kupce električne energije u Republici Srpskoj („Službeni glasnik Republike Srpske““, broj 117/09 i 57/12), pri čemu je protivna strana dužna da vodi računa i o odredbi člana 4b. Zakona o visini stope zatezne kamate („Službeni glasnik Republike Srpske“, 19/01, 52/06 i 103/08) kojom je propisano da iznos obračunate zatezne kamate ne može biti veći od glavnog duga. Uvidom u karticu potrošača, kao i karticu potrošača sa razdvojenim saldom energije i kamate, te priložene račune za električnu energiju koji glase na podnosioca zahtjeva, utvrđeno je da je protivna strana pravilno primjenila navedene propise. Međutim, i pored toga je što je po presudama nadležnog suda protivna strana u kartici potrošača izvršila odgovarajuća odobrenja, podnosilac zahtjeva nije blagovremeno izmirivao obaveze po osnovu utrošene električne energije, pa sa stanjem na dan 30.09.2015. godine podnosilac zahtjeva po osnovu utrošene električne energije duguje protivnoj strani iznos od 495,31 KM.
Imajući u vidu naprijed navedeno utvrđeno činjenično stanje, kao i navedeni pravni osnov, utvrđeno je da je zahtjev podnosioca u vezi sa osporavanjem postojanja neovlašćene potrošnje na njegovom mjernom mjestu u cjelosti neosnovan, te je odlučeno kao u tački 1. dispozitiva ovog rješenja. Tačkom 2. dispozitiva rješenja protivnoj strani je naloženo da stavi van snage obračune za samovoljno skidanje ili oštećenje plombe broj 4085860 od 05.06.2015. godine i broj 01128 od 08.06.2015. godine, dok je tačkom 3. dispozitiva ovog rješenja naloženo protivnoj strani da sačini novi obračun neovlašćeno utrošene električne energije na mjernom mjestu podnosioca zahtjeva za period neovlašćene potrošnje, zbog samovoljnog priključenja objekta podnosioca zahtjeva na elektrodistributivnu mrežu, te da ga dostavi podnosiocu zahtjeva.
Kako se ovaj spor rješava u skraćenom postupku, a troškovi postupka su bili neznatni, te kako nijedna stranka u postupku nije podnijela zahtjev za naknadu troškova, Regulatorna komisija je tačkom 4. dispozitiva rješenja odlučila da svaka stranka snosi svoje troškove, koje je eventualno imala u ovom postupku, a na osnovu člana 27. stav 2. Zakona o električnoj energiji.
Pouka o pravnom lijeku se zasniva na odredbi člana 25. stav 2. Zakona o energetici i člana 5. i 15. Zakona o upravnim sporovima (Službeni glasnik Republike Srpske, broj 109/05 i 63/11).
Pouka o pravnom lijeku Ovo rješenje je konačno. Protiv ovog rješenja može se pokrenuti upravni spor podnošenjem tužbe Okružnom sudu u Trebinju u roku od 30 dana od dana prijema ovog rješenja.
Predsjednik
Vladislav Vladičić
