Skip to Content

Indeks pojmova

Verzija prilagođena za štampanje

DEFINICIJE

 

 

Proizvodnja

proizvodnja električne energije u hidroelektranama, termoelektranama i drugim elektranama koje su priključene na prenosnu ili distributivnu mrežu, kao i proizvodnju za vlastite potrebe

Proizvođač

pravno ili fizičko lice koje proizvodi električnu energiju

Distribucija

prenošenje električne energije kroz distributivne sisteme srednjeg i niskog napona sa ciljem njene isporuke  kupcima

Snabdijevanje

podrazumjeva prodaju, uključujući i preprodaju električne energije kupcima

Snabdijevanje tarifnih kupaca

podrazumjeva prodaju električne energije kupcima koji kupuju električnu energiju za vlastite potrebe po regulisanim (propisanim) tarifama

Isporuka električne energije

predaja električne energije iz objekta jednog elektroenergetskog subjekta u objekat drugog elektroenergetskog subjekta ili kupca

Trgovina

podrazumijeva kupovinu i prodaju električne energije

Trgovac

pravno lice koje se bavi trgovinom električne energije

Kvalifikovani proizvođač

proizvođač koji u proizvodnom objektu proizvodi električnu energiju, koristeći otpad ili obnovljive izvore energije ili kombinovani ciklus proizvodnje toplotne i električne energije na ekonomski primjeren način i u skladu sa mjerama zaštite okoline, na osnovu uslova koje je propisala RERS

Dozvola za obavljanje elektroenergetske djelatnosti

tehnički ili pravni dokument koji izdaje RERS putem koga se pravnom ili fizičkom licu dozvoljava obavljanje regulisane elektroenergetske djelatnosti poput proizvodnje, distribucije, snabdijevanja/trgovine električnom energijom

Korisnik dozvole

je pravno ili fizičko lice kojem je izdata dozvola za obavljanje elektroenergetske djelatnosti proizvodnje, distribucije, snabdijevanja/ trgovine električnom energijim, te dozvola za izgradnju ili značajniju rekonstrukciju elektroenergetskog objekta

Podnosilac zahtjeva

je pravno ili fizičko lice koje podnosi zahtjev RERS-u za izdavanje određene dozvole ili elektroenergetske saglasnosti u skladu sa zakonom

Regulisana kompanija

preduzeće koje obavlja jednu ili više elektroenergetskih djelatnosti utvrđenih zakonom;

Kupac

pravno ili fizičko lice koje kupuje električnu energiju

Kvalifikovani kupac

svaki kupac koji je priključen na prenosnu ili distributivnu mrežu i kome je dozvoljeno da električnu energiju kupuje po svom izboru

Nekvalifikovani kupac ili tarifni kupac

kupac za koga se električna energija dobavlja na regulisani način i po regulisanim cijenama, odnosno u skladu sa ovim Pravilnikom

Javna usluga

obaveza elektroenergetskih kompanija da određene elektroenergetske djelatnosti obavljaju kao javne usluge u skladu sa zakonom i direktivama Evropske Unije

Opšti uslovi za isporuku i snabdijevanje električnom energijom

je opšti akt kojim se regulišu energetski i tehnički uslovi, te ekonomski odnosi između proizvodnje i distribucije, korisnika sistema, snabdjevača i krajnjeg kupca električne energije

Operator distributivnog sistema (distributer)

pravno lice nadležno za rukovođenje, održavanje i, ako je potrebno, razvijanje distributivnog sistema u određenoj oblasti i, gdje to važi, njegovo povezivanje sa drugim sistemima i za obezbjeđenje dugoročne sposobnosti sistema da ispuni razumne zahtjeve za distribucijom električne energije

Viša sila

je svaka situacija koja ne zavisi od korisnika dozvole i koju on ne može kontrolisati, a usljed koje ne može obavljati aktivnosti iz dozvole (elementarne nepogode, ratovi i sl.)

Izgradnja

izgradnja novog ili značajnija rekonstrukcija postojećeg elektroenergetskog objekta

Otvaranje dozvole

postupak koji sprovodi RERS u roku važenja izdate dozvole, kako bi se izvršilo usklađivanje uslova dozvole sa promjenama u zakonskoj regulativi ili radi zaštite opšteg javnog interesa

Javna rasprava

bilo koja rasprava sazvana od strane RERS-a. Javnost može prisustvovati svim raspravama, međutim, javnost učestvuje u opštim javnim raspravama, a u drugim javnim raspravama samo ako je to odlučeno od strane  RERS-a

Poslovnik o radu

je Poslovnik o radu Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 96/04)

Značajnija rekonstrukcija

 

podrazumjeva radove na postojećim objektima za proizvodnju ili distribuciju električne energije, kojima se mijenjaju parametri objekta, ali ne uključuje sljedeće:

·       zamjenu uređaja i opreme ako se ne mijenjaju kapacitet i napon sa tom zamjenom,

·       zamjenu vodiča dalekovoda sa vodičima istog poprečnog presjeka ili jednog poprečnog presjeka više u skladu sa tehničkim pravilima,

·       zamjenu jednog ili više stubova,

·       zamjenu energetskih kablova ako se nije izmjenio napon,

·       instalisanje opreme u postojeće objekte, ako se takva oprema koristi za kontrolu, signalizaciju i zaštitu,

·       zamjenu ili rekonstrukciju uređaja ili opreme za koje RERS utvrdi da ne spadaju u značajnu rekonstrukciju.

 

Svjedok

lice koje se pojavljuje pod krivičnom i materijalnom odgovornošću da iznese svoja zapažanja putem svjedočenja u postupcima RERS-a. Pravna lica, mogu odrediti fizičko lice, kome su poznate činjenice i raspolaže dokazima da svjedoči u ime i za račun pravnog lica i koje će, ukoliko RERS od njega zatraži, da obezbijedi dokaze

 

Umješač

zainteresovano lice koje ima direktni interes da učestvuje u postupku, jer mu je interes različit od opšteg javnog interesa i kome je od strane  RERS-a priznato pravo umješača u postupku pred RERS-om

Voditelj postupka/rasprave

lice koje ima ovlaštenje da u ime RERS-a vodi postupak na javnim sjednicama i javnim raspravama, kako bi se omogućilo funkcionisanje RERS-a

 

Zainteresovano lice

fizičko ili pravno lice koje izrazi želju da učestvuje u bilo kojoj fazi postupka pred RERS-om, ali ne želi da ostvari status stranke u postupku ili umješača

 

Zakon

Zakon o električnoj energiji Republike Srpske objavljen u "Službenom glasniku Republike Srpske" broj 66/02, 29/03, 86/03 i 111/04

 

Proizvođač za vlastite potrebe

pravno ili fizičko lice koje električnu energiju proizvodi za vlastite potrebe

 

Rezervni snabdjevač

snabdijevača koga RERS na nediskriminirajući i transparentan način odredi da preuzme odgovornost za snabdijevanje električnom energijom određene grupe kupaca u slučaju kada primarni snabdjevač ne ispunjava ugovorene obaveze i prestane da vrši snabdijevanje te grupe kupaca

 

Regulatorna naknada

godišnji novčani iznos koji korisnik dozvole uplaćuje RERS-u za usluge nadgledanja i primjene dozvole, a određuje se posebnom odlukom RERS-a na bazi budžeta RERS-a usvojenog od strane Narodne skupštine Republike Srpske i može se vremenom mijenjati

 

Jednokratna regulatorna naknada (regulatorna taksa)

je naknada koja se uplaćuje RERS-u prilikom predaje zahtjeva za obradu podnesenog zahtjeva

 

Alokacija troškova

Raspored troškova proizvodnje, prenosa, distribucije i snabdijevanja električnom energijom,  na tarifne elemente i na kategorije potrošnje i grupe kupaca.

 

Bazna godina

Referentna godina u odnosu na koju se vrši utvrđivanje i odobravanje potrebnog prihoda regulisanog preduzeća.

 

Dizajn tarifa

Skup načela i postupaka kojim se utvrđuju tarifni elementi, različite kategorije potrošnje i grupe kupaca, čijom primjenom u dnevnim intervalima i sezonama se određuju tarifni stavovi i uspostavljaju odnosi između njih u skladu sa ciljevima i načelima regulacije elektroenergetskog sektora .

 

Dugoročni granični trošak  mjernog mjesta kupca

 

 

 

Godišnji prihod potreban da se nadoknade fiksni troškovi rada i održavanja distributivnog sistema kojim se obezbjeđuje priključenje novog potrošača na postojeću mrežu i stabilno napajanje, te troškovi očitanja, obrade podataka, fakturisanja i naplate za izvršene usluge.

 

Dugoročni granični trošak kapaciteta distribucije

 

 

 

Godišnji prihod potreban da se nadoknade ukupni izdaci u najjeftinije kapitalno ulaganje radi podmirenja dodatnog kilovata potrošnje distributivnog sistema. Ovi izdaci obuhvataju ukupno ulaganje u izgradnju i instalaciju dodatnog kapaciteta jedinične snage (ukupno ulaganje / dodatni kapacitet postrojenja), uključujući fiksne troškove rada i održavanja postrojenja po jedinici  tokom upotrebnog vijeka postrojenja.

 

Dugoročni granični trošak proizvodnog kapaciteta

 

Godišnji prihod potreban da se nadoknade ukupni izdaci u najjeftinije kapitalno ulaganje u proizvodni resurs radi podmirenja dodatnog kilovata opterećenja. Ovi izdaci obuhvataju ukupno ulaganje u izgradnju i instalaciju proizvodnog postrojenja sa najjeftinijom tehnologijom i fiksne troškove rada i održavanja tog postrojenja, radi podmirenja dodatnog jediničnog opeterećenja. Izbor tehnologije se vrši bez obzira na cijenu energije koja se proizvodi takvom tehnologijom.

 

Elektroenergetski bilans

Uravnotežen plan proizvodnje i potrošnje električne energije u Republici Srpskoj, uključujući  isporuku i preuzimanje energije izvan elektroenergetskog sistema RS. Elektroenergetski bilans RS donosi Vlada RS koji je prethodno usaglašen sa NOS-om.

 

Funkcionalna alokacija troškova

Razvrstavanje troškova električne energije po funkciji u kojoj su nastali na troškove proizvodnje, prenosa, distribucije ili snadbijevanja.

 

Istovremeno vršno opterećenje

Opterećenje kupca, grupe kupaca ili kategorije potrošnje postignuto u vremenu vršnog opterećenja elektroenergetskog sistema.

 

Kategorija potrošnje

Podjela potrošača na osnovu karakteristika potrošnje električne energije, prema naponu na mjestu preuzimanja, vremenu potrošnje, maksimalnom opterećenju, vrsti mjernih uređaja i namjeni korišćenja električne energije.

 

Krajnji kupac

Kupac koji kupuje električnu energiju za vlastite potrebe i korišćenje.

 

Kratkoročni granični trošak energije

Ukupan trošak proizvodnje dodatne jedinice električne energije na datom kapacitetu.

 

Licencirana sredstva

Stalna (materijalna i nematerijalna) sredstva kojima se obavlja elektroenergetska djelatnost (proizvodnja, distribucija i snabdijevanje električnom energijom) na regulisanom tržištu za čije obavljanje je potrebna dozvola RERS-a.

 

Marginalni (granični) trošak sistema

Cijena energije iz elektrane koja se, prema redoslijedu dispečiranja po cijeni, posljednja uključuje u sistem radi obezbjeđenja potrebne snage.

 

Mjerno mjesto kupca

 

Mjesto na kojem su ugrađeni uređaji za mjerenje električne energije koju kupac preuzima iz elektroenergetskog sistema radi potrošnje.

 

Neistovremeno vršno opterećenje

 

Registrovano vršno opterećenje kupca, grupe kupaca ili kategorije potrošnje postignuto u bilo koje vrijeme, bez obzira na vrijeme vršnog opterećenja sistema.

 

Nezavisni operator  sistema

 

Pravno lice koje ima dozvolu da upravlja pogonom i dispečiranjem prenosne mreže.

 

Obračunska snaga

Tarifni elemenat u kojem se mjeri i izražava proizvodni, prenosni i distributivni kapacitet, potreban da se podmiri maksimalno opterećenje kupca u svakom trenutku tokom obračunskog perioda.

Obračunska stopa godišnje naknade za povrat ulaganja

Godišnja stopa izražena u postotcima kojom se iznos kapitalnog ulaganja svodi na godišnji iznos prihoda potrebnog da se ulaganje nadoknadi (carrying charge rate).

 

Odobreni potrebni prihod

Iznos prihoda potreban elektroenergetskom preduzeću da nadoknadi sve opravdane troškove nastale obavljanjem licencirane djelatnosti kojeg odobri RERS za određivanje tarife.

 

Proizvodnja na pragu elektrane

Ukupna proizvodnja  generatorskih postrojenja elektroenergetskog preduzeća umanjena za vlastitu potrošnju preuzetu sa otcjepa elektrane i gubitke na generatorskom transformatoru, a koja se predaje u elektroenergetsku mrežu.

 

Prosječna ponderisana stopa povrata

Stopa povrata na potrebna neto stalna sredstva i trajna obrtna sredstva za obavljanje regulisane djelatnosti koju odobrava RERS prema strukturi izvora iz kojih se finansira (vlasnički i pozajmljeni kapital) i koja se primjenjuje za određivanje tarifa u elektroenergetskoj djelatnosti.

 

Regulisana djelatnost

Elektroenergetska djelatnost proizvodnje, prenosa, distribucije, trgovine i snabdijevanja električnom energijom za čije obavljanje je potrebna dozvola Regulatora u skladu sa Zakonom (licencirana djelatnost).

 

Regulisane cijene

Cijene proizvoda i usluga elektroenergetske djelatnosti u sistemu obavezne javne usluge koje utvrđuje Regulator.

 

Snabdjevač električnom energijom nergijom

 

Korisnik dozvole za snabdijevanje kupaca električnom energijom.

Tarifni period

Period za koji važe tarifni stavovi za korisnike distributivnih sistema i tarifni stavovi za nekvalifikovane kupce električne energije koje odobrava Regulator.

 

Tarifni elementi

Obračunske veličine tarifnog sistema u kojima se mogu izraziti učinci preduzeća - korisnika dozvole za obavljanje elektroenergetske djelatnosti i obračunati naknade za takve učinke.

 

Tarifni sistem

Sistem kriterijuma i pravila koji sadrži: tarifne elemente, način njihove primjene u određenim dnevnim intervalima i sezonama  za kategorije potrošnje i grupe kupaca i tarifne stavove za obračun cijene prenesene / utrošene električne energije.

 

Tarifni stav

Tarifni elementi primijenjeni na grupe kupaca za različite dnevne intervale i sezone, sa pripadajućim jediničnim cijenama.

 

Trajna obrtna sredstva

Prosječno stanje potrebnih obrtnih sredstava za obavljanje regulisane djelatnosti koje RERS priznaje i koja se uključuju u regulativnu osnovu.

 

Trošak priključka

Ukupno ulaganje u izgradnju i instalaciju priključka krajnjeg kupca na distributivnu mrežu i jednokratno ulaganje radi obezbjeđenja uslova za priključenje koje kupac nadoknađuje prilikom priključenja, u skladu sa članom 63. i 64. Zakona o električnoj energiji ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 66/02, 29/03, 86/03 i 111/04), (u daljem tekstu: Zakon).

 

Tržišna cijena energije

Cijena električne energije na tržištu na kojem kupci i prodavci električne energije iz Republike Srpske mogu trgovati električnom energijom.

 

Unakrsno subvencionisanje

Alokacija troškova regulisanih djelatnosti na kategorije potrošnje i/ili grupe kupaca koja nije zasnovana na direktnoj zavisnosti i/ili uzročnosti nastanka troškova tako da jedna grupa snosi troškove koji su trebali biti alocirani na drugu grupu.

Podnesak

zahtjev, žalbu, prijedlog, prijavu, odgovor, prigovor i druga  saopštenja  kojima se fizičko ili pravno lice u okviru postupka, obraća RERS-u;

Nepotpun podnesak

podnesak koji sadrži formalni, suštinski ili proceduralni  nedostatak da bi se postupalo po njemu, ili je nerazumljiv i nije u skladu sa odredbama ovog Pravilnika ili drugih propisa RERS-a;

Zahtjev

podnesak kojim fizičko ili pravno lice pokreće postupak pred RERS-om;

Podnosilac zahtjeva

pravno ili fizičko lice koje podnosi zahtjev za pokretanje postupka pred RERS-om;

Žalba

podnesak upućen RERS-u radi pokretanja drugostepenog  postupka u slučajevima utvrđenim Zakonom;

Podnosilac žalbe

fizičko ili pravno lice koje podnosi žalbu za pokretanje postupka pred RERS-om u slučajevima utvrđenim Zakonom;

Nepotpuna žalba

žalba koja sadrži formalni, suštinski ili proceduralni nedostatak, da bi se po njoj postupilo, ili je nerazumljiva i nije u skladu sa odredbama ovog Pravilnika ili drugih propisa RERS-a;

Stranka u postupku

fizičko ili pravno lice po čijem je zahtjevu postupak pokrenut ili protiv koga se vodi postupak i kome je RERS utvrdio taj status;

Proceduralni podnesak

dokument dostavljen RERS-u o nekom proceduralnom pitanju u postupku;

Protivna strana

drugu stranku u postupku na koju se odnosi predmet zahtjeva, žalbe ili istrage RERS-a, odnosno čija radnja ili propuštanje je predmet postupanja RERS-a;

Pisani medij

jedno od štampanih sredstava javnog informisanja koje je dostupno na cijeloj teritoriji  Republike Srpske;

Učesnik u postupku

stranke u postupku i umješače.

 

 

SKRAĆENICE

 

 

 

RERS

Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske (Regulator)

DERK

Državna regulatorna komisija za električnu energiju Bosne i Hercegovine

FERK

Regulatorna komisija za električnu energiju u Federaciji Bosne i Hercegovine

NOS

Nezavisni operator sistema prenosne mreže

OB

Obrazac