Broj:01-250-8/14/R-88-214
Datum: 30.07.2014.
Na osnovu člana 28. stav 1. alineja 4. Zakona o električnoj energiji ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 8/08, 34/09, 92/09 i 01/11), člana 10. stav 1. alineja 9. Statuta Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 6/10), člana 33. Poslovnika o radu Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 59/10) i člana 74. Pravilnika o javnim raspravama i nom postupku rješavanja spora po zahtjevu Društva sa ograničenom odgovornošću za proizvodnju i usluge „S-Sistems'' iz Bijeljine, zastupanog po punomoćniku Lukić Blagiši, advokatu iz Bijeljine, protiv Mješovitog Holdinga "ERS" - MP a.d. Trebinje, ZEDP "Elektro-Bijeljina" a.d. Bijeljina, RJ "Elektrodistribucija" Bijeljina, u vezi sa tarifama po kojima se energija isporučuje, odnosno u vezi sa osporavanjem obračuna neovlašćene potrošnje električne energije, Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske na 88. redovnoj sjednici održanoj 30.07.2014. godine u Trebinju, donijela je
R J E Š E NJ E
1. NALAŽE SE ZEDP "Elektro-Bijeljina" a.d. Bijeljina da sačini novi obračun neovlašćeno utrošene električne energije na mjernom mjestu ID broj 0041017803100000 DOO „S-Sistems'' iz Bijeljine, na način da prilikom sačinjavanja obračuna utvrdi stvarni broj radnih dana u periodu neovlašćene potrošnje.
2. Svaka stranka snosi svoje troškove koje je imala u ovom postupku.
O b r a z l o ž e nj e
Društvo sa ograničenom odgovornošću za proizvodnju i usluge „S-Sistems'' iz Bijeljine (u daljem tekstu: podnosilac zahtjeva) pokrenulo je postupak rješavanja spora kod Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske (u daljem tekstu: Regulatorna komisija), protiv Mješovitog Holdinga "ERS" - MP a.d. Trebinje, ZEDP "Elektro-Bijeljina" a.d. Bijeljina, RJ "Elektrodistribucija" Bijeljina (u daljem tekstu: protivna strana), u vezi sa obračunom neovlašćeno utrošene električne energije na mjernom mjestu ID broj 0041017803100000 (ED broj:41057940). Naime, podnosilac zahtjeva prigovara na postupak po prigovoru na obračun neregistrovane električne energije koji je sačinjen i izdat po osnovu naknade za neovlašćeno utrošenu električnu energiju na ovom mjernom mjestu i smatra da je postupak po prigovoru trebalo prekinuti do rješenja prethodnog pitanja, a to je u ovom slučaju postojanje krivičnog djela i počinioca neovlašćene potrošnje koje utvrđuje sud. Obračun broj 3473/14 od 20.03.2014. godine u iznosu od 17183,40 KM, podnosilac osporava navodeći da je nepotpuno i pogrešno utvrđeno činjenično stanje. Podnosilac zahtjeva dalje navodi da je sporno priključenje obavljeno sredinom decembra mjeseca 2013. godine kada je uvezena oprema za proizvodnju piva, odnosno kotao za pivo koji je jedini bio priključen na sporni priključak, te je iz tog razloga trebalo utvrditi znatno manji period neovlašćene potrošnje. Pored navedenog podnosilac smatra da je za obračun trebalo uzeti manji broj dana, odnosno samo radne dane u periodu obračuna neovlašćeno trošene električne energije. Zbog naprijed navedenog podnosilac smatra da Regulatorna komisija treba da prekine postupak do okončanja krivičnog postupka kao prethodnog pitanja, te da usvoji zahtjev u pogledu iznosa obračunate neovlašteno utrošene električne energije na ovom mjernom mjestu, kao i da naloži korekciju obračuna u skladu sa navodima iz zahtjeva i odredbama Opštih uslova.
Dana 22.05.2014. godine, Regulatorna komisija je zahtjev podnosioca dostavila na odgovor protivnoj strani, radi izjašnjenja i dostavljanja dokaza kojima raspolaže. U izjašnjenju od 13.06.2014. godine, koje je u Regulatornoj komisiji primljeno 20.06.2014. godine, protivna strana je navela da je podnosilac zahtjeva registrovan kao krajnji kupac na mjernom mjestu broj ID 0041017803100000 (ED broj:41057940) koje se nalazi u Bijeljini, u Ulici Komitska broj 150, u kategoriji potrošnje „Ostala potrošnja na niskom naponu“, 2. tarifna grupa. Na ovom mjernom mjestu podnosilac je registrovan u bazi podataka protivne strane dana 22.03.2010. godine. Na mjernom mjestu podnosioca je postavljen mjerni uređaj broj:3171542, tipa T22CD, baždaren 2012. godine. Navedeni mjerni uređaj je dostupan i redovno očitavan te su mu redovno ispostavljani računi za isporučenu električnu energiju koje je podnosilac uredno izmirivao u valutnim rokovima naznačenim na računima, bez prigovora ni po osnovu očitanih količina energije, ni po osnovu novčanih iznosa naznačenim na računima. Kontrolom obavljenom dana 20.03.2014. godine članovi kontrolnog tima protivne strane otkrili su postojanje neovlašćene potrošnje električne energije na ovom mjernom mjestu, o čemu je sačinjen Zapisnik. U Zapisniku broj 00053 o utvrđivanju neovlašćene potrošnje konstatovano je da je sa drugog pancir osigurača koji se nalazi na dijelu priključka prije mjernog uređaja spojen objekat pivare sa provodnikom 5x6 mm2 Cu, uz napomenu da na mjernom mjestu postoje dva pancir osigurača prije brojila firme. Tom prilikom je utvrđeno da su sa spornog pancir osigurača odvedena sva tri fazna provodnika. Navedene zapisnike su potpisali i podnosilac zahtjeva i postupajući radnici protivne strane. Nakon obavljene kontrole mjerno mjesto podnosioca je isključeno sa distributivne mreže u skladu sa odredbom člana 97. stav 1. tačka z) Opštih uslova za isporuku i snabdijevanje električnom energijom - Prečišćeni tekst "Službeni glasnik Republike Srpske", broj 90/12 - u daljem tesktu: Opšti uslovi. Protivna strana dalje navodi da je utvrđeno činjenično stanje predstavljalo osnov za obračun naknade za neovlašćeno utrošenu električnu energiju primjenom odredbe člana 89. stav 1. tačka v) Opštih uslova kojim je propisano da se pod neovlašćenom potrošnjom električne energije podrazumijeva potrošnja električne energije bez mjernih uređaja ili mimo njih. Naime, s obzirom na prirodu preduzetih radnji na mjernom mjestu podnosioca isti je na opisani način omogućio potrošnju električne energije u objektu pivare bez njenog registrovanja na postavljenom mjernom uređaju. S tim u vezi, obračunska snaga je utvrđena primjenom odredbi člana 91. stav 2 tačka a) podtačka 2. Opštih uslova, odnosno množenjem dozvoljenog strujnog opterećenja provodnika preko kojeg je vršena neovlašćena potrošnja, vrijednosti 40A, jer je ta vrijednost značajno manja od nominalne vrijednosti glavnog osigurača od 63A. Ukupna količina neovlašćeno preuzete električne energije je dobijena primjenom odredbi člana 91. stav 2 tačka b) podtačka 3. Opštih uslova, množenjem dobijene obračunske snage i vremena od osam časova, a period za obračun ove naknade određen je primjenom odredbe člana 90. stav 3. Opštih uslova odnosno za godinu dana. Ovako obračunata obaveza podnosioca za neovlašćeno utrošenu električnu energiju utvrđena je u iznosu od 17.183,40 KM na koji iznos je glasila i Poreska faktura broj 05000066 od 26. 03.2014. godine koja je podnosiocu uručena dana 28.03.2014. godine.
Na navedenu fakturu o obračunu neovlašćeno utrošene električne energije podnosilac je podnio prigovor kojim osporava postojanje neovlašćene potrošnje, a u prilogu istog akta je dostavljen i zahtjev za ponovno priključenje mjernog mjesta. U prigovoru podnosilac navodi da on nije odgovoran za utvrđene nedostatke na mjernom mjestu već da je iste preduzeo Hasan Pašić iz Bijeljine i to nenamjernom greškom. Pored toga podnosilac dalje navodi da je neovlašćeno priključenje izvršeno u decembru 2013. godine kada je uvezen u BiH i kotao za pivo koji iz tih razloga i nije mogao biti priključen ranije. Nakon analize navoda iz prigovora protivna strana je isti odbila u cjelosti, kao neosnovan. Naime, navod podnosioca o uvozu opreme za pivaru nije potkrijepljen dokazima, a i da jeste ne bi mogao uticati na drugačiju odluku. Datum uvoza opreme se nije mogao uzeti kao početak neovlašćene potrošnje iz razloga što je posljednji pregled mjernog mjesta podnosioca izvršen dana 20.03.2014. godine, kada je izvršeno plombiranje mjernog uređaja, tako da je period za obračun neovlašćene potrošnje određen primjenom odredbe člana 90. stav 2. i 3. Opštih uslova odnosno za godinu dana unazad počev od 20.03.2014. godine. Dana 07.04.2014. godine protivna strana je izvršila ponovno priključenje ovog mjernog mjesta na distributivnu mrežu, nakon što je podnosilac platio dio duga koji smatra nespornim i izmirio troškove ponovnog priključenja.
Regulatorna komisija je ocijenila da su stranke pribavile dovoljno dokaza na osnovu kojih se može pravilno i potpuno utvrditi činjenično stanje i donijeti pravedna odluka i bez posebnog saslušanja stranaka na formalnoj raspravi i dodatnog prikupljanja i izvođenja dokaza, te je na 87. redovnoj sjednici održanoj 10. jula 2014. godine, donijela zaključak da se u ovom sporu donese odluka u skraćenom postupku. Na istoj redovnoj sjednici Regulatorna komisija je utvrdila i Nacrt rješenja u ovom postupku. Zaključak i nacrt rješenja su dostavljeni strankama i ostavljen im je rok od osam dana za dostavljanje komenatara na navedene akte. Na internet stranici i oglasnoj tabli Regulatorne komisije objavljeno je obavještenje za javnost o rješavanju spora u skraćenom postupku. U ostavljenom roku nije bilo komentara na navedene akte.
Uvidom u zahtjev podnosioca od 08.05.2014, izjašnjenje protivne strane, zapisnike o kontrolnom pregledu mjernog mjesta od 20.03.2014. godine, zapisnike o utvrđivanju neovlašćene potrošnje od 20.03.2014. godine, obračun neovlašteno utrošene električne energije broj: 3473/14 od 20.03.2014. godine, poreske fakture broj Q 05000066 od 26. 03.2014. godine, prigovor na obračun neovlašćeno utrošene električne od 28.03.2014. godine, odgovor na prigovor broj 1863-1/14 od 08.04.2014. godine, energetsku i finansijsku karticu, finansijsku karticu sa razdvojenim saldom energije i kamate, kopije obavještenja i naloga za rad, te kopije dopisa o komunikaciji sa podnosiocem zahtjeva, utvrđene su sljedeće činjenice:
- podnosilac zahtjeva je evidentiran kao krajnji kupac na mjernom mjestu ID broj ID 0041017803100000 (ED broj:41057940) koje se nalazi u Bijeljini, u Ulici Komitska broj 150, u kategoriji potrošnje „Ostala potrošnja na niskom naponu“, 2. tarifna grupa;
- na mjernom mjestu podnosioca je postavljen mjerni uređaj broj: 3171542, tipa T22CD, baždaren 2012. godine. Navedeni mjerni uređaj je dostupan i redovno očitavan te su redovno ispostavljani računi za isporučenu električnu energiju koje je podnosilac uredno izmirivao u valutnim rokovima naznačenim na računima, bez prigovora ni po osnovu očitanih količina energije, ni po osnovu novčanih iznosa naznačenim na računima;
- dana 20.03.2014. godine članovi kontrolnog tima protivne strane izvršili su kontrolu ovog mjesta i zapisnički utvrdili da je sa drugog pancir osigurača koji se nalazi na dijelu priključka prije mjernog uređaja spojen objekat pivare sa provodnikom 5x6 mm2 Cu, uz napomenu da na mjernom mjestu postoje dva pancir osigurača prije brojila firme, a sa spornog pancir osigurača odvedene sve tri faze;
- dana 20.03.2014. godine protivna strana je sačinila obračun naknade za neovlašteno utrošenu električnu energiju broj: 3473/14 u iznosu 17. 183,40 KM, na osnovu kojeg je izdata faktura broj Q 05000066 od 25.03.2014. godine;
- prilikom sačinjavanja obračuna protivna strana je primijenila ukupan broj dana u periodu neovlašćene potrošnje - 365 dana, a ne stvarni broj radnih dana u tom periodu;
- podnosilac zahtjeva je protivnoj strani dostavio prigovor na poresku fakturu, odnosno na ispostavljeni obračun naknade za neovlašćeno utrošenu električnu energiju;
- odgovorom broj 1863-1/14 od 08.04.2014. godine protivna strana je odbila prigovor podnosioca zahtjeva kao neosnovan;
- s obzirom da je nakon isključenja mjernog mjesta sa distributivne mreže podnosilac zahtjeva postupio u skladu sa odredbama člana 103. Opštih uslova, protivna strana je izvršila ponovno priključenje ovog mjernog mjesta na distributivnu mrežu dana 07.04.2014. godine.
Na osnovu uvida u dostavljenu dokumentaciju u ovom postupku, utvrđeno je da je na mjernom mjestu ID broj ID 0041017803100000 (ED broj:41057940), koje se nalazi u Bijeljini, u Ulici Komitska broj 150, u kategoriji potrošnje „Ostala potrošnja na niskom naponu“, 2. tarifna grupa, na kome se podnosilac vodi kao krajnji kupac, neovlašteno preuzimana električna energija, jer je krajnji kupac trošio električnu energiju mimo mjernog uređaja u smislu odredbe člana 89. stav 1. tačka v) Opštih uslova za isporuku i snabdijevanje električnom energijom – Prečišćeni tekst, u daljem tekstu: Opšti uslovi ("Službeni glasnik Republike Srpske'', broj 90/12). Naime, na osnovu Zapisnika o utvrđivanju neovlašćene potrošnje broj 00053 od 20.03.2014. godine, utvrđeno je da je na ovom mjernom mjestu sa drugog pancir osigurača koji se nalazi na dijelu priključka prije mjernog uređaja spojen objekat pivare sa provodnikom 5x6 mm2 Cu, uz napomenu da na mjernom mjestu postoje dva pancir osigurača prije brojila firme. Tom prilikom je utvrđeno da su sa spornog pancir osigurača odvedena sva tri fazna provodnika, čime je omogućena potrošnja električne energije mimo mjernog uređaja.
Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja protivna strana je, primjenom odredbi člana 91. i 92. Opštih uslova, sačinila obračun neovlaštene potrošnje na ovom mjernom mjestu na način da je:
• obračunsku snagu utvrdila u skladu sa članom 91. stav 2 tačka a) podtačka 2. Opštih uslova, odnosno množenjem vrijednosti 40A (kao manje vrijednosti od nominalne vrijednosti glavnog osigurača od 63A i dozvoljenog strujnog opterećenja provodnika preko kojeg je vršena neovlašćena potrošnja, sa nominalnim naponom,
• količinu neovlašćeno utrošene aktivne energije utvrdila primjenom člana 91. stav (2) tačka b) podtačka 3) kao proizvod obračunske snage, broja dana u periodu neovlašćene potrošnje - 365 dana i broja časova - 8 časa dnevno.
Protivna strana je period neovlašćene potrošnje pravilno utvrdila na osnovu odredbe člana 90. stav (2) i (3) Opštih uslova. Naime odredbom stava (2) ovog člana je propisano da ukoliko se ne može utvrditi početak jedne ili više neovlašćenih radnji, smatra se da je neovlašćena potrošnja trajala od dana poslednjeg pregleda dijela priključka, odnosno mjernog mjesta na kojem je izvršena radnja kojom je omogućena neovlašćena potrošnja električne energije, a odredbom stava (3) da period za obračun neovlašćene potrošnje ne može biti duži od godinu dana. U konkretnom slučaju, nije vršen pregled niti kontrola ovog mjernog mjesta u periodu od godinu dana od dana utvrđivanja neovlašćene potrošnje. Datum uvoza opreme se nije mogao uzeti kao činjenica o početaku neovlašćene potrošnje, jer ova okolnost nije relevantna za utvrđivanje početka neovlašćene potrošnje na osnovu odredbi člana 90. Opštih uslova. Iz navedenih razloga je period neovlašćene potrošnje utvrđen na osnovu odredbe člana 90. stav 2. i 3. Opštih uslova odnosno u trajanju od godinu dana od dana otkrivanja neovlašćene potrošnje.
Međutim, prilikom sačinjavanja obračuna, protivna strana je pogrešno utvrdila da je bilo 365 radnih dana u periodu neovlašćene potrošnje tj. utvrđen je ukupan broj dana u godini, a ne stvarni broj radnih dana u periodu neovlašćene potrošnje, kako je propisano odredbom člana 91. tačka b) Opštih uslov. Imajući u vidu navedeni činjenični i pravni osnov odlučeno je da se sačini novi obračun neovlašćene potrošnje, a da se pri tom uzme u obzir stvarni broj radnih dana u periodu neovlašćene potrošnje, kako je i naloženo tačkom 1. dispozitiva ovog rješenja.
Podnosilac svoj zahtjev temelji na navodima da on nije odgovoran za utvrđeno činjenično stanje jer je utvrđene nedostatke na mjernom mjestu preduzeo Hasan Pašić iz Bijeljine i to nenamjernom greškom. Međutim, za odlučivanje o zahtjevu podnosioca nije relevantna činjenica, koje lice je odgovorno za preduzimanje neovlašćenih radnji na mjernom mjestu, niti se ta odgovornost utvrđuje u ovom postupku. Utvrđivanje odgovornosti za preduzimanje neovlašćenih radnji na mjernom mjestu se utvrđuje u krivičnom postupku pred nadležnim sudom, budući da se onemogućavanjem pravilnog registrovanja električne energije koje je vršeno mimo mjernog uređaja stiču obilježja posebnih krivičnih djela, koja se gone po službenoj dužnosti. U ovom slučaju je utvrđeno da je sa drugog pancir osigurača koji se nalazi na dijelu priključka prije mjernog uređaja spojen objekat pivare sa provodnikom 5x6 mm2 Cu, uz napomenu da na mjernom mjestu postoje dva pancir osigurača prije brojila firme. Tom prilikom je utvrđeno da su sa spornog pancir osigurača odvedena sva tri fazna provodnika, čime je omogućena potrošnja električne energije bez njenog ispravnog registrovanja putem mjernog uređaja. Naime, obračun naknade za neovlašćeno utrošenu električnu energiju se sačinjava u skladu sa naprijed navedenim odredbama Opštih uslova, a Opšti uslovi su doneseni na osnovu člana 23. alineja 6. i odredbe člana 74. Zakona o električnoj energiji. Između ostalog, navedenom odredbom Zakona o električnoj energiji jasno je propisano da se Opštim uslovima uređuje način utvrđivanja količine i snage neovlašteno utrošene električne energije, kao i način obračuna i naplate naknade za neovlašćeno utrošenu električnu energiju. Obračunom neovlašćeno preuzete električne energije, se u stvari utvrđuje količna električne energije u skladu sa propisima, budući da električna energija nije izmjerena usljed preduzimanja neovlašćenih radnji na mjernom mjestu. Sve navedene činjenice jasno ukazuju da je na mjernom mjestu, podnosioca zahtjeva neovlašćeno preuzimana električna energija, u smislu odredbe člana 89. stav (1) tačka v) Opštih uslova. Kako u ovom slučaju preuzeta električna energija nije pravilno izmjerena usljed preduzimanja neovlašćenih radnji na mjernom mjestu, količina preuzete električne energije je utvrđena u skladu sa propisima, odnosno na osnovu odredbe člana 91. i 92. Opštih uslova u formi obračuna neovlašćeno preuzete električne energije.
S obzirom da su troškovi postupka bili neznatni, te da nijedna stranka u postupku nije podnijela zahtjev za naknadu troškova, tačkom 2. dispozitiva rješenja odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove, koje je eventualno imala u ovom postupku na osnovu člana 27. stav 2. Zakona o električnoj energiji, a u vezi sa članom 103. stav 1. Zakona o opštem upravnom postupku ("Službeni glasnik Republike Srpske'', broj 13/02, 87/07 i 50/10).
Pravna pouka se zasniva na odredbi člana 25. Zakona o energetici ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 49/09), te članu 5. i 15. Zakona o upravnim sporovima (''Službeni glasnik Republike Srpske'', broj 109/05 i 63/11).
Pravna pouka: Ovo rješenje je konačno. Protiv ovog rješenja može se pokrenuti upravni spor podnošenjem tužbe Okružnom sudu u Trebinju u roku od 30 dana od dana prijema rješenja.
Predsjednik
Milenko Čokorilo
