Rješenje: Milorad Ilić, Šipovo

Broj: R-17-689-108/10
Datum:  22.10.2010 

Na osnovu člana 28. stav 1. alineja 6. Zakona o električnoj energiji ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 8/08, 34/09 i 92/09), člana 10. stav 1. alineja 9. Statuta Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske - Prečišćećni tekst ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 6/10), člana 33. stav 1. tačka g. Poslovnika o radu Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 59/10) i člana 74. Pravilnika o javnim raspravama i rješavanju sporova i žalbi ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 70/10), u skraćenom postupku rješavanja spora po zahtjevu Ilić Milorada iz Šipova protiv MH ERS ZP "Elektrokrajina“ a.d. Banja Luka, RJ "Elektrodistribucija" Mrkonjić Grad, u vezi sa odbijanjem isporuke električne energije, Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske na 17. redovnoj sjednici održanoj 22. oktobra 2010. godine, donijela је

RJEŠENJE

1. ODBIJA SE zahtjev Ilić Milorada iz Šipova od 30.06.2010. godine, za utvrđivanje obaveze isporuke električne energije MH ERS ZP „Elektrokrajina“ a.d. Banja Luka, RJ „Elektrodistribucija“ Mrkonjić Grad na mjernom mjestu ED broj 202396550 u ulici Braće Jugovića 1, u Šipovu, kao neosnovan.
2. Svaka stranka snosi svoje troškove koje je imala u ovom postupku.

Obrazloženje

Podneskom od 30.06.2010. godine,koji je u Regulatornoj komisiji za energetiku Republike Srpske (u daljem tekstu: Regulatorna komisija) zaprimljen dana 01.07.2010. godine i zaveden pod brojem 01-480-1/10, Ilić Milorad iz Šipova (u daljem tekstu: podnosilac zahtjeva) pokrenuo je postupak za rješavanje spora pred Regulatornom komisijom, protiv MH ERS ZP "Elektrokrajina" a.d. Banja Luka, RJ "Elektrodistribucija“ Mrkonjić Grad (u daljem tekstu: protivna strana), u vezi sa odbijanjem isporuke električne energije na mjernom mjestu ED broj 202396550 u ulici Braće Jugovića 1, u Šipovu. U zahtjevu je između ostalog navedeno da je podnosiocu zahtjeva obustavljena isporuka električne energije na stambenom objektu u Šipovu, protivno članu 99. i 100. Opštih uslova za isporuku i snabdijevanje električnom energijom - u daljem tekstu: Opšti uslovi ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 85/08), budući da je Obavještenje o isključenju dostavljeno podnosiocu zahtjeva nakon isključenja mjernog mjesta sa elektrodistributivne mreže.Podnosilac traži da Regulatorna komisija odluči da li je obustava isporuke električne energije izvršena u skladu sa Zakonom o električnoj energiji i Opštim uslovima, a da će u postupku pred nadleznim sudom zahtijevati donošenje odluke o zastarjelosti potraživanja. Podnosilac zahtjeva navodi da je platio sve račune za utrošenu električnu energiju na ovom mjernom mjestu u periodu od 01.12.2008. do 30.11.2009. godine u ukupnom iznosu od 270,71 KM, te da ove uplate protivna strana u svojim evidencijama nije prikazala. Podnosilac traži da Regulatorna komisija izvrši provjere u vezi sa neravnopravnim položajem pojedinih krajnjih kupaca kada je u pitanju primjena mjere obustave isporuke električne energije, te da se izvrši priključenje objekta podnosioca zahtjeva na elektrodistributivnu mrežu. Podnosilac zahtjeva je priložio raspoložive dokaze i izvršio dopunu podneska dana 30.08.2010. godine.

Ovom podnesku su prethodili zahtjevi podnosioca od 25.09.2009. godine, sa dopunom od 14.10.2009. godine, koji su zaprimljeni u Regulatornoj komisiji dana 28.09.2009. godine, odnosno 15.10.2009. godine, kojima zahtijeva:

1. priključenje na elektrodistributivnu mrežu, do konačnog odlučivanja o osnovanosti obustave isporuke električne energije, koja je uslijedila, kako podnosilac u zahtjevu priznaje zbog duga za utrošenu električnu energiju u iznosu od 1.749,46 KM;
2. dodjelu "e.d. brojila";
3. zahtjev za otpis zastarjelih potraživanja,
4. zahtjev za utvđivanje pravilnosti obustave isporuke električne energije od 16.09.2009. godine, od čega su zahtjev broj 2 i 3 alternativno postavljeni.

Regulatorna komisija je dostavila podnosiocu u pisanoj formi odgovor na ove zahtjeve obavještavajući podnosioca da nije nadležna da odlučuje o zastarjelosti potraživanja po osnovu utrošene električne energije, niti za otpis takvih potraživanja. U odgovoru je prikazano činjenično stanje utvrđeno vanrednom nadzornom provjerom izvršenom dana 05. i 06. februara 2009. godine kod protivne strane. Na osnovu navoda u zahtjevimaukazano je podnosiocu da se u ovom slučaju radi o spornom odnosu u vezi sa prijavom - odjavom mjernog mjesta za slučaj smrti krajnjeg kupca i registracijom novog krajnjeg kupca, odnosno prestanakom i zaključenjem novog ugovora o snabdijevanju električnom energijom, te da su obaveze između korisnika električne enerije do proglašenja nasljednika, odnosno nakon proglašenja nasljednika s jedne strane i distributera-snabdjevača s druge strane, u cilju nesmetane isporuke električne energije u tim slučajevima,regulisani odredbamačlana53. stav 8.- 10. Opštih uslova za isporuku i snabdijevanje električnom energijom - u daljem tekstu: Opšti uslovi ("Službeni Glasnik Republike Srpske" broj 85/08).

Posebno je ukazano podnosiocu, da treba podnijeti dokaze da je dug za utrošenu električnu energiju neosnovan.Podnosilac je obaviješten da zahtjev za rješavanje spora treba podnijeti u skladu sa članom 75. Pravilnika o javnim raspravama i rješavanju sporova i žalbi ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 71/05). Nakon odgovora, podnosilac je dostavio Regulatornoj komisiji zahtjev od 18.12.2009. godine, u vezi sa istim spornim odnosom. Uz zahtjev je dostavio prigovore protivnoj strani i odgovore protivne strane, račune za oktobar i novembar 2009. godine za mjerno mjesto naplatni broj 202396550, obavještenje o isključenju od 26.11.2009. godine, ali nije u odnosu na ranije zahtjeve, izvršio dopunu zahtjeva u smislu dostavljanja dokaza u skladu sa uputama iz odgovora Regulatorne komisije.

Nakon razmatranja podneska od 30.06.2010. godine, isti je dana 09.07.2010. godine upućen protivnojstranina odgovor, odnosno radi izjašnjenja idostavljanjaraspoloživih dokaza. Protivna strana je dana 27.07.2010. godine dostavila Regulatornoj komisiji raspoložive dokaze i to: finansijsku i energetsku karticu za ovo mjerno mjesto; zapisnik o kontroli mjernog mjesta od 26.10.2009. godine; odgovore podnosiocu zahtjeva od 13.08.2009, 29.09.2009, 27.10.2009, 18.11.2009, 02.12.2009. godine (broj 5293 i 02-3578/09) i 25.12.2009; dopis ombudsmana protivnoj strani od 18.02.2010. godine; odgovor protivne strane ombnudsmanu od 26.02.2008. godine.

Regulatorna komisijaje ocijenila da su stranke pribavile dovoljno dokaza na osnovu kojih se može pravilno i potpuno utvrditi činjenično stanje i donijeti pravedna odluka i bez posebnog saslušanja stranaka na formalnoj raspravi i dodatnog prikupljanja i izvođenja dokaza, te je na 15. redovnoj sjednici održanoj 10. septembra 2010. godine, donijela zaključak da se u ovom sporu donese odluka u skraćenom postupku. Na istoj redovnoj sjednici, Regulatorna komisija je utvrdila i nacrt rješenja u ovom postupku. Zaključak o rješavanju ovog spora u skraćenom postupku i nacrt rješenja su dostavljeni strankama sa mogućnošću davanja komentara na ove akte u roku od pet dana od dana dostavljanja. U ostavljenom roku podnosilac je dostavio komentare na nacrt rješenja i zaključak.

Izvršen je uvid u: zahtjev podnosioca od 30.06.2010. godine, kao i ranije dostavljene zahtjeve i priloženu dokumentaciju; komentare podnosioca; finansijsku i energetsku karticu za mjerno mjestoED broj 202396550 u ulici Braće Jugovića 1, u Šipovu; prigovore podnosioca zahtjeva i odgovore protivne strane; izvod iz matične knjige umrlih za registrovanog krajnjeg kupca Ilić Mitra, te dokumentaciju o regulisanju statusa raseljenog lica; račune za oktobar, novembar, decembar 2008, januar, februar, mart, april, maj, jun, jul, avgust 2009. godine; obavještenje o isključenju od 29.07.2009, 31.08.2009, 16.09.2009. i od 26.11.2009. godine; zapisnik o izvršenoj kontroli mjernog mjesta od 26.10.2009. godine; dopis ombudsmana protivnoj strani i odgovor protivne strane ombudsmanu.

Nakon razmatranjazahtjeva podnosiocai njegovih komentara na nacrt rješenja i zaključak o rješavanju spora u skraćenom postupku, te izvršenog uvida u priloženudokumentaciju stranaka,utvrđeno je:

• na mjernom mjestu ED broj 202396550 u ulici Braće Jugovića 1, u Šipovu, kao krajnji kupac kod protivne strane registrovan Ilić Mitar;
• registrovani krajnji kupac Ilić Mitar je umro dana 24.10.2007. godine, a nakon njegove smrti električnu energiju na ovom mjernom mjestu je nastavila koristiti njegova porodica, tj. podnosilac zahtjeva Ilić Milorad, sin umrlog krajnjeg kupca;
• podnosilac zahtjeva nije u propisanom roku od 30 dana obavijestio protivnu stranu da je nastupila smrt registrovanog krajnjeg kupca, nije izmirivao obaveze za utrošenu električnu energiju na ovom mjernom mjestu, niti je zaključlio ugovor o snabdijevanju električnom energijom sa protivnom stranom.
• na dan 31.08.2009. godine na ovom mjernom mjestu je postojao dug po osnovu utrošene električne energije i kamata u ukupnom iznosu od 1.793,84 KM, pa je protivna strana dana 16.09.2009. godine obustavila isporuku električne energije podnosiocu zahtjeva
• protivna strana je blagovremeno upozoravala podnosioca zahtjeva na mogućnost odbijanja isporuke električne energije uslijed neizmirivanja obaveza, izdavajući obavješetnja o isključenju od 29.07.2009, 31.08.2009, 16.09.2009. i od 26.11.2009. godine.
• protivna strana je prije isključenja ovog mjernog mjesta sa elektrodistributivne mreže, odgovorila na više prigovora podnosioca zahtjeva i u pisanoj formi ga obavijestila koja su njegova prava i obaveze u vezi sa isporučenom električnom energijom, pod kojim uslovima se može zaključiti novi ugovor o snabdijevanju uslijed smrti registrovanog krajnjeg kupca, te na koji način može zaštititi svoja prava.
• podnosilac zahtjeva nije izmirio obaveze propisane Opšim uslovima, niti je zaključio ugovor o snabdijevanju električnom energijom sa protivnom stranom.

Na osnovu navedenih činjenica, Regulatorna komisija je utvrdila, da je zahtjev podnosioca, kojim se traži ponovno priključenje na elektrodistributivnu mrežu mjernog mjesta ED broj 202396550 u ulici Braće Jugovića 1 u Šipovu, u cjelosti neosnovan. Naime, odredbom člana 53. stav 8. Opštih uslova propisano je: "Lice u posjedu objekta dužno je obavijestiti snabdjevača o nastupanju okolnosti iz stava (1) tačka b) ovog člana (odnosno o smrti krajnjeg kupca) u roku od 30 dana od dana nastanka okolnosti, a do utvrđivanja nasljednika, odnosno pravnog sljedbenika, snabdijevač je dužan nastaviti snabdijevanje objekta krajnjeg kupca, ukoliko lice u posjedu objekta uredno izmiruje zatečene i tekuće obaveze u skladu sa ugovorom o snabdijevanju". Dakle, ukoliko posjednik objekta ne izmiri zatečene i tekuće obaveze u skladu sa postojećim ugovorom o snabdijevanju, snabdjevač nema obavezu da posjedniku, sa kojim nije u ugovornom odnosu, isporučuje električnu energiju. Na osnovu prikupljene dokumentacije nesporno je utvrđeno da podnosilac zahtjeva nije izvršavao obaveze propisane odredbom člana 53. stav 8. Opštih uslova, odnosno nije blagovremeno obavijestio snabdjevača da je nastupila smrt registrovanog krajnjeg kupca, niti je izmirio zatečene i tekuće obaveze kako bi snabdjevač kontinuirano isporučivao električnu energiju do utvrđivanja nasljednika, odnosno pravnog sljedbenika. Ovom odredbom se regulišu prava i obaveze u vezi sa isporukom električne energije snabdjevača i posjednika, koji nije registrovani krajnji kupac kod snadbjevača, do momenta kada se steknu uslovi za zaključenje ugovora o snabdijevanju sa novim krajnjim kupcem, odnosno vlasnikom objekta tj. licem koje je proglašeno za nasljednika.  

Odredbom člana 53. stav 9. Opštih uslova propisano je: "Nasljednik, odnosno pravni sljedbenik je dužan da zaključi novi ugovor o snabdijevanju i reguliše zatečene obaveze, najkasnije 30 dana od dana utvrđivanja nasljednika odnosno pravnog sljedbenika". Ukoliko se ne ispoštuju obaveze iz navedene odredbe, snabdjevač može da zahtijeva od distributera isključenje objekta krajnjeg kupca sa distributivne mreže, a na osnovu odredbe člana 53. stav 10. Opštih uslova.

Podnosilac zahtjeva nije ispunio obaveze iz člana 53. stav 8. i 9, pa protivna strana nema osnova da isporučuje električnu energiju licu koje nije zaključilo ugovor o snabdijevanju, niti je ispunilo uslove za zaključenje ugovora o snabdijevanju.

Imajući u vidu odredbe člana 53. stav 8, 9. i 10. Opštih uslova, kao i činjenicu da je na mjernom mjestuED broj 202396550 u ulici Braće Jugovića 1 u Šipovu, na dan 31.08.2009. godine postojao ukupni dug po osnovu utrošene električne energije i kamata u iznosu od 1.793,84 KM, to je nesporno da je protivna strana podnosiocu zahtjeva na navedenom mjernom mjestu obustavila isporuku električne energije u skladu sa odredbom člana 79. stav 1. alineja 3. Zakona o električnoj energiji i odredbom člana 98. stav 1. tačka i). i člana 99. Opštih uslova.

Protivna strana je blagovremeno upozoravala podnosioca zahtjeva na mogućnost odbijanja isporuke električne energije usljed neizmirivanja propisanih obaveza, na način da je izdala obavještenja o isključenju od 29.07.2009, 31.08.2009, 16.09.2009. i od 26.11.2009. godine, te je odgovorila na više prigovora podnosioca zahtjeva i u pisanoj formi ga obavijestila koja su njegova prava i obaveze u vezi sa isporučenom električnom energijom, pod kojim uslovima se može zaključiti ugovor o snabdijevanju sa podnosiocem zahtjeva, te na koji način može zaštititi svoja prava, pa je nesporno da je protivna strana prilikom isključenja objekta podnosioca zahtjeva sa distributivne mreže u potpunosti postupila u skladu sa odredbama člana 99. i člana 100. Opštih uslova. 

Imajući u vidu utvrđeno činjenično stanje, a na osnovu navedenih odredbi Zakona o električnoj energiji i Opštih uslova Regulatorna komisija je na 17. redovnoj sjednici od 22.10.2010. godine o zahtjevu podnosioca odlučila kao u tački 1. dispozitiva ovoga rješenja.

S obzirom na blagovremeno dostavljene komentare podnosioca zahtjeva potrebno je ukazati, da su Opštim uslovima kao aktom nezavisnog regulatornog tijela regulisani odnosi u vezi sa isporukom električne energije, između krajnjih kupaca električne energije i distributera-snabjevača, na način da su prava i obaveze između njih kao dvije strane u ugovornom odnosu uravnotežene, a u cilju zadovoljenja potreba krajnjih kupaca za električnom energijom, sa jedne strane i obezbjeđenja funkcionisanja elektroenergetskih subjekata i cjelokupnog elektroenergetskog sistema sa druge strane. Distributer-snabdijevač na osnovu odredbi člana 79. - 81. Zakona o električnoj energiji i odredbama člana 98. Opštih uslovaovlašćen je da obustavi isporuku električne energije krajnjim kupcima u slučajevima koji su ovim odredbama utvrđeni. Odredbama člana 99. i 100. Opštih uslova propisana je procedura izvršenja obustave isporuke električne energije. Cilj ovih odredbi je da se isporuka električke enegije obustavi uz blagovremeno upoznavanje druge ugovorne strane - krajnjih kupaca, odnosno da ugovorne strane mogu i prije same obustave riješiti sporne odnose, odnosno izvršiti propisane ili ugovorene obaveze, kako ne bi došlo do obustave isporuke električne enerije, te povreda ovih odredbi nikako ne može imati uticaj na osnovanost obustave isporuke električne energije. U ovom slučaju je distributer-snabdjevač blagovremeno obavijestio podnosioca da nije izvršio svoje obaveze i da mu prijeti obustava isporuke električne energije izdavajući mu obavještenja o isključenju, pa se nije mogla prihvatiti kao odlučna činjenica u podnesenim komentarima podnosioca da mu je obustavljena isporuka električne energije dana 16.09.2010. godine, a ne kao što je to određeno nalogom za isključenje, posebno imajući u vidu činjenicu da su obustavi prethodila dva obavještenja o isključenju. Ukoliko je nalog samovoljno prekršen od strane izvršilaca protivne strane, to bi mogao biti razlog za pokretanje disciplinskog postupka, što je podnosilac i učinio podnošenjem takvog zahtjeva protivnoj strani. Regulatorna komisija nije nadležna da odlučuje o disciplinskoj odgovornosti radnika protivne strane, pa nije mogla ni postupiti po takvom zahtjevu podnosioca.

Pored navedenog, neizvršavanjem obaveza iz člana 53. stav 8. - 10. Opštih uslova stekli su se uslovi za obustavu isporuke električne energije, budući da je u pitanju neuređeno stanje, koje se kao faktičko stanje moglo održati samo izmirenjem zatečenih i tekućih obaveza na mjernom mjestu, čime bi se stekli uslovi za zaključenje ugovora o snabdijevanju sa licem koje je proglašeno za nasljednika. U ovom slučaju, pored neizmirenja zatečenih i tekućih obaveza, podnosilac nije pokazao namjeru da izvrši te obaveze, već ih bez ikakva osnova osporava. Imajući u vidu da podnosilac zahtjeva nije ispunio uslove za zaključenje ugovora o snabdijevanju, odnosno nije prevazišao postojeću situaciju u skladu sa članom 53. stav 8. - 10. Opštih uslova, protivna strana je u takvoj situaciji primjereno postupila prema podnosiocu zahtjeva odgovarajući na njegove prigovore, upućujući ga kako da riješi tu situaciju u skladu sa propisima i blagovremeno ga obavještavajući o obustavi isporuke električne energije, kao da se radi o registrovanom krajnjem kupacu električne energije. Na osnovu navedenih članova Opštih uslova i prednjeg obrazloženja nisu se mogli prihvatiti komentari podnosioca u smislu osporavanja osnova za obustavu isporuke električne energije.

Regulatorna komisija je nadležna da rješava pitanje pravičnosti snabdijevanja električnom energijom u skladu sa Zakonom o električnoj energiji i Opštim uslovima. U ovom slučaju se radi o neizvršavanju propisanih obaveza od strane podnosioca, pa se u komentarima neosnovano poziva da kod protivne strane ima neravnopravan položaj. Što se tiče načina obustave isporuke električne energije prema ostalim krajnjim kupcima, to ne može biti predmet ovog spora koji se rješava po zahtjevu podnosioca, jer se u ovom postupku rješava o njegovim pravima i obavezama. Obustava isporuke električne energije se vrši prema procedurama protivne strane, a da li se te procedure primjenjuju jednako prema svim krajnjim kupcima, to može biti predmet nadzornih provjera, a ne ovoga postupka.

Prema navodima podnosioca u komentarima, protivna strana je, a na insistiranje podnosioca, priključivala mjerno mjesto podnosioca na elektrodistributivnu mrežu. O tome u predmetu ne postoji vjerodostojna dokumentacija. Međutim, ne može se prihvatiti prigovor podnosioca na tačku 1. dispozitiva rješenja, zbog toga što nije naložena obaveza isporuke električne energije u postojećoj faktičkoj situaciji, jer za to nema pravnog osnova, odnosno distributer - snabdjevač je pravilno primjenio propisana ovlašćenja u vezi sa obustavom isporuke električne energije na osnovu navedenih odredbi Zakona o električnoj energiji i Opštih uslova. Da li će distributer - snabdjevač, primjeniti propisana ovlašćenja u vezi sa obustavom isporuke ili omogućiti isporuku električne energije u takvoj situaciji, to je pitanje njegove poslovne politike na koju nezavisno regulatorno tijelo nema osnova da utiče. Stoga, ponovno priključenje mjernog mjesta podnosioca zahtjeva na elektrodistributivnu mrežu nije relevantna okolnost za rješavanje ovoga spora. Međutim, tada se postavlja pitanje stavljanja u povoljniji položaj podnosioca zahtjeva, u odnosu na ostale krajnje kupce kojima je obustavljena isporuka električne energije u skladu sa propisima, što je takođe predmet kontrole prilikom provođenja nadzornih provjera, a ne ovoga postupka. Iz navedenih razloga se ne može prihvatiti komentar podnosioca kao odlučna činjenica, da mu je i nakom obustave isporuke električne energije dostavljano obavještenje o isključenju, s obzirom da, kao što je naprijed obrazloženo, u predmetu ne postoje pouzdani dokazi o ponovnim priključenjima mjernog mjesta na elektrodistributivnu mrežu.

Navodi podnosioca u vezi sa formom odnosno ovjerom nacrta rješenja se ne mogu prihvatiti ni iz suštinskih niti proceduralnih razloga. Dostavljanje nacrta rješenja je propisano, kao faza postupka rješavanja spora, odredbom člana 72. Pravilnika o javnim raspravama i rješavanju sporova i žalbi - u daljem tekstu: Pravinik ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 70/10). Nacrt rješenja nije ovjeren, jer se ne radi o konačnom aktu.

Zahtjev podnosioca za naknadu troškova postupka iznesen u dostavljenim komentarima nije se mogao prihvatiti, budući da je odredbom člana 63. stav 1. Pravilnika propisano da "stranka za koju je postupak nepovoljno okončan dužna je protivnoj strani naknaditi opravdane troškove koji su toj stranci naneseni učešćem u postupku". S druge strane, imajujći u vidu da se ovaj spor rješava u skraćenom postupku i da su troškovi postupka protivne strane bili neznatni, tačkom 2. dispozitiva rješenja je odlučeno da svaka stranka snosi svoje troškove, koje je eventualno imala u ovom postupku, a na osnovu člana 27. stav 2. Zakona o električnoj energiji.

Ostali navodi podnosioca u komentarima se ne odnose na odlučne činjenice za rješavanje ovoga spora, odnosno rješavanje spornih prava i obaveza između dvije strane povodom isporuke električne energije u skladu sa Opštim uslovima, niti su potkrijepljeni odgovarajućim dokazima, pa se nisu mogli prihvatiti prilikom konačnog odlučivanja.

Pouka o pravnom lijeku zasniva se na odredbi člana 29. Zakona o električnoj energiji i odredbama člana 5. i 15. Zakona o upravnim sporovima („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 109/05).

Ovo rješenje je konačno. Protiv ovog rješenja može se pokrenuti upravni spor podnošenjem  tužbe  Okružnom sudu  u  Trebinju  u roku  od  30 dana od dana prijema rješenja.

Predsjednik

Milenko Čokorilo