Broj: 01-582-8/15/R-7-87
Datum: 22.03.2016.
Na osnovu odredbi člana 28. stav 1. alineja 4. Zakona o električnoj energiji ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 8/08, 34/09, 92/09 i 1/11), člana 10. stav 1. alineja 9. Statuta Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske - Prečišćeni tekst ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 6/10), člana 33. stav 1. tačka g. Poslovnika o radu Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 59/10) i člana 74. Pravilnika o javnim raspravama i rješavanju sporova i žalbi ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 70/10), u skraćenom postupku rješavanja spora po zahtjevu Tarabar Denisa iz Dervente, zastupanog po punomoćniku Nović Nadi advokatu iz Dervente, protiv Mješovitog holdinga "ERS"- MP a.d. Trebinje - ZP „Elektro Doboj“ a.d. Doboj, RJ Derventa, u vezi sa tarifama po kojima se električna energija isporučuje, odnosno osporavanjem osnova za obračun neovlašćeno utrošene električne energije, Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske na 7. redovnoj sjednici održanoj 22. marta 2016. godine u Trebinju, donijela je
R J E Š E NЈ E
1. ODBIJA SE zahtjev Tarabar Denisa iz Dervente od 07.12.2015. godine, kojim osporava osnov za obračun neovlašćene potrošnje električne energije na mjernom mjestu preko koga se napaja električnom energijom objekt u Ulici Mladena Stojanovića bb u Derventi, kao neosnovan.
2. NALAŽE SE Mješovitom holdingu "ERS" - MP a.d. Trebinje - ZP „Elektro Doboj“ a.d. Doboj, RJ Derventa da, umjesto obračuna neovlašćene potrošnje od 18.09.2014. godine, sačini novi obračun neovlašćene potrošnje, pri čemu će obračunsku snagu utvrditi množenjem nazivnog dozvoljenog strujnog opterećenja provodnika preko koga je izvršena neovlašćena potrošnja, sa nominalnim naponom.
3. Svaka stranka snosi svoje troškove koje je imala u ovom postupku.
O b r a z l o ž e nj e
Zahtjevom za rješavanje spora od 07.12.2015. godine, Tarabar Denis iz Dervente (u daljem tekstu: podnosilac zahtjeva) pokrenuo je postupak rješavanja spora kod Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske (u daljem tekstu: Regulatorna komisija) protiv Mješovitog holdinga "ERS"- MP a.d. Trebinje - ZP „Elektro Doboj“ a.d. Doboj, RJ Derventa (u daljem tekstu: protivna strana) u vezi sa tarifama po kojima se isporučuje električna energija, odnosno osporavanjem obračuna neovlašćeno utrošene električne energije u iznosu od 3.993,28 KM, na mjernom mjestu preko kojega se električnom energijom napaja objekat u Ulici Mladena Stojanovića bb u Derventi. Podnosilac u zahtjevu, između ostalog, navodi da je podnio prigovor protivnoj strani na zapisnik broj:1167/11 od 15.09.2014. godine u kome je navedeno da je prilikom kontrolnog pregleda mjernog mjesta na objektu u vlasništvu sa po 1/3 Tarabar Denisa, Amre i Emira konstatovano da je navedeni objekat priključen na mrežu bez elektroenergetske saglasnosti i ugovora o snabdijevanju, da se na objektu nalaze dva neregistrovana brojila, te da je nakon sačinjenog zapisnika objekat isključen sa niskonaponske mreže. Podnosilac dalje navodi da je dana 10.11.2014. godine podnio zahtjev za izdavanje elektroenergetske saglasnosti za dio kuće koji on koristi, na osnovu koga je dana 11.07.2015. godine dio objekta koji on koristi priključen na niskonaponsku mrežu, ali je nakon toga vrlo brzo isključen iz njemu nepoznatih razloga. Pored navedenog podnosilac ističe da on nema stalno prebivalište u Derventi tako da u spornom objektu boravi svega nekoliko dana godišnje, te mu nije jasno kako je izvršena krađa koja mu se stavlja na teret. Na osnovu navedenog podnosilac predlaže Regulatornoj komisiji da usvoji njegov zahtjev i naloži protivnoj strani da njegov objekat priključi na elektrodistributivnu mrežu, a da račun broj 163 od 15.09.2014. godine u iznosu od 3.993,28 KM stavi van snage, zbog zastarjelosti.
Na traženje Regulatorne komisije, protivna strana je dana 20.01.2016. godine dostavila izjašnjenje i dokumentaciju u vezi sa zahtjevom podnosioca. U izjašnjenju je, između ostalog, navedeno da su dana 15.09.2014. godine prilikom obavljanja poslova redovne kontrole mjernih mjesta krajnjih kupaca, radnici protivne strane na objekatu, u vlasništvu 1/3 na ime Tarabar Denisa, Amre i Emira, otkrili priključenje na elektrodistributivnu mrežu bez elektroenergetske saglasnosti, ugovora o priključenju, ugovora o snabdijevanju i ugovora o pristupu, što se u smislu odredbe člana 89. stav 1. tačka a) Opštih uslova za isporuku i snabdijevanje električnom energijom – Prečišćeni tekst („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 90/12) – u daljem tekstu: Opšti uslovi smatra neovlašćenom potrošnjom. U mjernorazvodnom ormaru na zidu objekta koji se nalazi na posjedu podnosioca zahtjeva, pronađena su dva neregistrovana mjerna uređaja priključena preko automatskih osigurača 3x32 A na podzemni priključni kablovski vod 4x16 mm2. Tom prilikom sačinjen je zapisnik o utvrđivanju neovlašćene potrošnje električne energije broj 1167/11. O otkrivenoj neovlašćenoj potrošnji obaviještena je policijska stanica u Derventi, te su policijski službenici izvršili uviđaj i fotografisali lice mjesta. Nakon sačinjenog zapisnika i izvršenog uviđaja objekat je isključen sa elektrodistributivne mreže. Podnosilac zahtjeva odnosno vlasnik objekta nije prisustvovao kontroli mjernog mjesta, te nije potpisao zapisnik. Nakon toga, protivna strana navodi da je dana 18.09.2014. godine sačinila obračun neovlašćene potrošnje i naknade za neovlašćeno utrošenu električnu energiju u ukupnom iznosu od 3.993,28 KM koji je dana 22.09.2014. godine, putem pošte, uz zapisnik o neovlašćenoj potrošnji, dostavljen podnosiocu zahtjeva. Obračun nevolašćene potrošnje je sačinjen na osnovu odredbe člana 89. stav 1. tačka a) Opštih uslova, zbog samovoljnog priključenja na distributivnu mrežu, bez izdate elektroenergetske saglasnosti, dok je period za obračun neovlašćene potrošnje utvrđen za godinu dana unazad od dana utvrđivanja neovlašćene potrošnje, s obzirom da se nije mogao utvrditi početak neovlašćene radnje te da nema podataka kada je vršena kontrola ovog mjernog mjesta. Protivna strana navodi da je obračunsku snagu utvrdila množenjem vrijednosti nominalne struje glavnog osigurača (32A) sa nominalnim naponom, tako da je primjenjujući odredbu člana 91. stav (2) tačka a) i v) Opštih uslova količina neovlašćeno utrošene električne energije utvrđena kao proizvod obračunske snage od 22,08 kW, broja dana u mjesecu i broja časova dnevno što u periodu oktobar – mart iznosi 182 dana po 4 sata dnevno, a u periodu april – septembar 183 dana po 4 sata dnevno.
Protivna strana dalje navodi da je podnosilac zahtjeva dana 10.11.2014. godine podnio Zahtjev za izdavanje elektroenergetske saglasnosti za objekte krajnjeg kupca iz kategorije domaćinstva broj 813962 za objekat isključen duže od pet godina. Dana 11.11.2014. godine, protivna strana je podnosiocu izdala elektroenergetsku saglasnost i naplatila troškove izdavanja u iznosu od 35,10 KM. Istog dana podnosilac zahtjeva je podnio zahtjev za priključenje na elektrodistributivnu mrežu broj 813962/001-3 na osnovu čega je potpisan ugovor o priključenju broj 813962/001 i naplaćeni troškovi priključenja u iznosu od 416,74 KM. Podnosiocu je izdata i deklaracija o priključku broj 38014062 te potpisan ugovor o snabdijevanju broj 813962-1. Nakon zaključenja navedenih ugovora dana 11.07.2015. godine protivna strana je izvršila priključenje spornog objekta podnosioca zahtjeva na distributivnu mrežu, ali je na osnovu odredbe člana 103. stav 1. Opštih uslova ponovo obustavila isporuku električne energije na ovom mjernom mjestu, do izmirenja duga po osnovu obračuna neovlašćeno utrošene električne energije.
Regulatorna komisija je ocijenila da su stranke pribavile dovoljno dokaza na osnovu kojih se može pravilno i potpuno utvrditi činjenično stanje i donijeti pravedna odluka i bez posebnog saslušanja stranaka i dodatnog prikupljanja i izvođenja dokaza, te je na 4. redovnoj sjednici održanoj 19. februara 2016. godine u Trebinju, donijela zaključak da se u ovom sporu donese odluka u skraćenom postupku. Na istoj redovnoj sjednici, Regulatorna komisija je utvrdila i nacrt rješenja u ovom postupku. Zaključak i nacrt rješenja su dostavljeni strankama, te im je ostavljena mogućnost da u roku od osam dana dostave komentare na navedene akte. Na internet stranici i oglasnoj tabli Regulatorne komisije objavljeno je obavještenje za javnost o rješavanju spora u skraćenom postupku, sa mogućnošću podnošenja komentara. U ostavljenom roku stranke nisu dostavile komentare na navedene akte.
Uvidom u zahtjev podnosioca od 07.12.2015. godine, izjašnjenje protivne strane od 20.01.2016. godine, zapisnik o utvrđivanju neovlašćene potrošnje broj: 1167/11 od 15.09.2014. godine, račun broj 163/14 od 18.09.2014. godine, prigovor na račun za neovlašćeno utrošenu električnu energiju od 06.11.2015. godine, odgovor na prigovor broj 1505/15-8 od 12.11.2015. godine, rješenje o EES broj 813962 od 11.11.2014. godine, ugovor o priključenju broj: 813962/001, ugovor o snabdijevanju, zapisnik o stanju mjernog mjesta prilikom priključenja od 12.07.2015. godine, energetsku i finansijsku karticu, finansijsku karticu sa razdvojenim saldom energije i kamate, utvrđene su sljedeće činjenice:
podnosilac zahtjeva je korisnik objekta u vlasništvu 1/3 na ime Tarabar Denisa, Amre i Emira, u Ulici Mladena Stojanovića bb u Derventi,
radnici protivne strane su kontrolom ovoga objekta, koja je izvršena 15.09.2014. godine ustanovili neovlašćenu potrošnju, jer brojila broj 171389 i 171390 nisu registrovana u evidencijama protivne strane, niti je podnosilac registrovan kao krajnji kupac, tako da je izvršeno samovoljno priključenje objekta podnosioca na elektrodistributivnu mrežu bez izdate elektroenergetske saglasnosti,
utvrđeno je i zapisnički konstatovano da su u mjernorazvodnom ormaru, na zidu objekta koji se nalazi na posjedu podnosioca zahtjeva, pronađena dva neregistrovana mjerna uređaja priključena preko automatskih osigurača 3x32 A na podzemni priključni kablovski vod 4 x16 mm2.
o otkrivenoj neovlašćenoj potrošnji obaviještena je policijska stanica u Derventi, te su policijski službenici izvršili uviđaj i fotografisali lice mjesta nakon čega je izvršena obustava isporuke električne energije isključenjem brojila;
protivna strana je zbog samovoljnog priključenja objekta na distributivnu mrežu bez elektroenergetske saglasnosti podnosiocu zahtjeva, sačinila i dostavila obračun o neovlašćeno utrošenoj električnoj energiji za period od godinu dana u iznosu od 3.993,28 KM;
podnosilac zahtjeva je dana 10.11.2014. godine podnio Zahtjev za izdavanje elektroenergetske saglasnosti za objekte krajnjeg kupca iz kategorije domaćinstva broj 813962 za ovaj objekat, koji je bio isključen sa elektrodistributivne mreže duže od pet godina, a dana 11.11.2014. godine protivna strana je podnosiocu izdala elektroenergetsku saglasnost i naplatila troškove izdavanja u iznosu od 35,10 KM;
podnosilac zahtjeva je podnio zahtjev za priključenje na elektrodistributivnu mrežu broj 813962/001-3 na osnovu čega je potpisan ugovor o priključenju broj 813962/001 i naplaćeni troškovi priključenja u iznosu od 416,74 KM;
podnosiocu je izdata i deklaracija o priključku broj 38014062, te potpisan ugovor o snabdijevanju broj 813962-1;
nakon zaključenja navedenih ugovora dana 11.07.2015. godine protivna strana je izvršila priključenje spornog objekta podnosioca zahtjeva na distributivnu mrežu;
podnosiocu zahtjeva je obustavljena isporuka električne energije, što je zapisnički konstatovano 14.07.2015. godine;
postupajući po prigovoru podnosioca zahtjeva od 06.11.2015. godine na obračun neovlašćene potrošnje, protivna strana je u odgovoru na prigovor 1505/15-8 od 12.11.2015. godine u cjelosti odbila prigovor podnosioca kao neosnovan i o tome dala obrazložennja u pisanoj formi.
Na osnovu navedenih činjenica, nesporno je utvrđeno da je na mjernom mjestu podnosioca zahtjeva izvršena neovlašćena potrošnja, koja je otkrivena kontrolnim pregledom radnika protivne strane od 15.09.2014. godine, u smislu odredbe člana 89. stav 1. tačka a) Opštih uslova, zbog samovoljnog priključenja objekta na distributivnu mrežu bez elektroenergetske saglasnosti. Pored toga, odredbom člana 44. Opštih uslova, propisano je da krajnji kupac koji je svoje objekte neovlašćeno priključio na distributivnu mrežu plaća troškove neovlašćeno preuzete elekrične energije, u skladu sa odredbom člana 92. Opštih uslova. Na osnovu Zapisnika o utvrđivanju neovlašćene potrošnje utvrđeno je da su na ovom mjernom mjestu u mjernorazvodnom ormaru na zidu objekta koji se nalazi na posjedu podnosioca zahtjeva, pronađena dva neregistrovana mjerna uređaja priključena preko automatskih osigurača 3x32 A na podzemni priključni kablovski vod 4 x16 mm2.
Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja protivna strana sačinila je obračun neovlateno preuzete električne energije pozivajući sa na odredbe Opštih uslova. Prilikom sačinjavanja obračuna neovlašćene potrošnje protivna strana je:
• obračunsku snagu utvrdila primjenom člana 91. stav 2. tačka a) podtačka 2. Opštih uslova, odnosno kao proizvod nominalne struje glavnog osigurača i nominalnog napona u iznosu od 22,08 kW, a u ovom slučaju je trebalo primjeniti odredbu člana 91. stav 2. tačka a) podtačka 4. Opštih uslova, odnosno obračunsku snagu utvrditi kao proizvod dozvoljenog strujnog opterećenja priključnog voda i nominalnog napona, jer se u ovom slučaju radilo o neovlaštenoj potrošnji u vidu samovoljnog priključenja na elektrodistributivnu mrežu, a
• količinu neovlašćeno utrošene aktivne energije utvrdila primjenom člana 91. stav 2 tačka v) podtačke 1. i 2. Opštih uslova, odnosno kao proizvod obračunske snage, broja dana u mjesecu i broja časova, odnosno 4 časa dnevno, kako za period oktobar-mart, tako i za period april-septembar.
Protivna strana je period neovlašćene potrošnje od godinu dana pravilno utvrdila na osnovu odredbe člana 90. stav (2) i (3) Opštih uslova, s obzirom da se nije mogao utvrditi početak neovlašćene radnje, jer nije bilo kotrole ovog priključka u periodu od godinu dana. Naime odredbom stava (2) ovog člana je propisano da ukoliko se ne može utvrditi početak jedne ili više neovlašćenih radnji, smatra se da je neovlašćena potrošnja trajala od dana poslednjeg pregleda dijela priključka, odnosno mjernog mjesta na kojem je izvršena radnja kojom je omogućena neovlašćena potrošnja električne energije, a odredbom stava (3) ovog člana da period za obračun neovlašćene potrošnje ne može biti duži od godinu dana.
I pored toga, što je utvrđeno da se u ovom slučaju radi o neovlaštenoj potrošnji iz odredbe člana 89. stav 1. tačka a) Opštih uslova, protivna strana je za utvrđivanje obračunske snage uzela vrijednost nominalne struje glavnih osigurača, a ne dozvoljeno strujno opterećenje provodnika preko koga je izvršena neovlaštena potrošnja. U ovom slučaju se prilikom utvrđivanja obračunske snage za obračun neovlaštene potrošnje, trebala primjeniti odredba člana 91. stav 2. tačka a) podtačka 4. Opštih uslova, kojim je propisano da se obračunska snaga za obračun neovlaštene potrošnje na niskom naponu dobije množenjem nazivnog dozvoljenog strujnog opterećenja provodnika preko koga je izvršena neovlaštena potrošnja sa nominalnim naponom u slučaju neovlaštene potrošnje iz člana 89. stava 1. tačka a) Opštih uslova. Imajući u vidu da je u ovom slučaju protivna strana pogrešno utvrdila obračunsku snagu za obračun neovlaštene potrošnje, to je potrebno da protivna strana umjesto Obračuna neovlašćene potrošnje broj 163/14 od 18.09.2014. godine u iznosu od 3.993,28 KM, sačini novi obračun neovlaštene potrošnje, te da tom prilikom obračunsku snagu utvrdi množenjem nazivnog dozvoljenog strujnog opterećenja provodnika preko koga je izvršena neovlaštena potrošnja sa nominalnim naponom, kako je to naloženo u dispozitivu ovog rješenja.
Potrebno je ukazati i da se obračun neovlaštene potrošnje sačinjava u skladu sa odredbama Opštih uslova, a Opšti uslovi su doneseni na osnovu člana 23. alineja 6. i odredbe člana 74. Zakona o električnoj energiji. Odredbom člana 74. Zakona o električnoj energiji utvrđeno je šta je predmet regulisanja opštih uslova, odnosno taksativno je utvrđeno koji odnosi treba da se urede Opštim uslovima. Takođe, odredbom člana 74. tačka 12. Zakona o električnoj energiji, propisano je da se Opštim uslovima uređuje način utvrđivanja količine i snage neovlašteno utrošene električne energije, kao i način obračuna i naplate neovlašteno utrošene električne energije. Imajuću u vidu navedene propise, jasno je da se obračun neovlašteno utrošene električne energije sačinjava u skladu sa odredbama tih propisa, pa je neosnovan zahtjev podnosioca kojim osporova postojanje novlašćene potrošnje kao i sam obračun. Iz istih razloga se nisu mogli prihvatiti kao relevantni navodi podnosioca da u objektu veći dio vremena u toku godine ne stanuje niko.
Imajući u vidu naprijed navedeno, odnosno da je obračun neovlašćene potrošnje u iznosu od 3.993,28 KM sačinjen na osnovu navedenih propisa i kao takav predstavlja dug podnosioca zahtjeva, to se nije mogao prihvatiti prijedlog podnosioca da Regulatorna komisija naloži protivnoj strani da njegov objekat priključi na elektrodistributivnu mrežu, jer u slučaju postojanja duga za isporučenu električnu energiju, distributer/snabdjevač ima pravo da obustavi isporuku električne energije krajnjem kupcu, kako je to propisano odredbom člana 80. alineja 3. Zakona o električnoj energiji i člana 97. stav 1. tačka i. Opštih uslova, a da bi krajnji kupac uspio sa zahtjevom u slučaju obustave električne energije, on mora dokazati da je dug neosnovan.
Što se tiče prijedloga podnosioca zahtjeva da račun broj 163 od 15.09.2014. godine u iznosu od 3.993,28 KM stavi van snage, zbog zastarjelosti tog potraživanja, potrebno je ukazati da Regulatorna komisija nije nadležna za rješavanje sporova u vezi zastarjelosti potraživanja. O tom prigovoru može odlučiti samo nadležni sud, budući da se radi o sporovima građanskopravne prirode na osnovu odredbe člana 360. stav 3. Zakona o obligacionim odnosima ("Službeni list SFRJ" broj 29/78, 39/85, 45/89 i 57/89) i ("Službeni Glasnik Republike Srpske" broj 17/93, 3/96, 39/03, 74/04) i člana 30. tačka b. Zakona o sudovima Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 37/12).
Na osnovu naprijed navedenih činjenica i navedenih odredbi Opštih uslova utvrđeno je da je zahtjev podnosioca, kojim osporava obračun novlašćene potrošnje na ovom mjernom mjestu, neosnovan, te je odlučeno kao u tački 1. i 2. dispozitiva ovog rješenja.
S obzirom da su troškovi postupka bili neznatni, te da nijedna stranka u postupku nije podnijela zahtjev za naknadu troškova, tačkom 3. dispozitiva rješenja odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove, koje je eventualno imala u ovom postupku na osnovu člana 27. stav 2. Zakona o električnoj energiji, a u vezi sa članom 103. stav 1. Zakona o opštem upravnom postupku ("Službeni glasnik Republike Srpske'', broj 13/02, 87/07 i 50/10).
Pravna pouka se zasniva na odredbi člana 25. Zakona o energetici ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 49/09), te članu 5. i 15. Zakona o upravnim sporovima (''Službeni glasnik Republike Srpske'', broj 109/05 i 63/11).
Pravna pouka: Ovo rješenje je konačno. Protiv ovog rješenja može se pokrenuti upravni spor podnošenjem tužbe Okružnom sudu u Trebinju u roku od 30 dana od dana prijema rješenja.
Predsjednik
Vladislav Vladičić
