Broj: 01-299-14/14/R-96-322
Datum: 04.12.2014.
Na osnovu člana 28. stav 1. alineja 4. Zakona o električnoj energiji ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 8/08, 34/09, 92/09 i 01/11), člana 10. stav 1. alineja 9. Statuta Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 6/10), člana 33. Poslovnika o radu Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 59/10) i člana 74. Pravilnika o javnim raspravama i rješavanju sporova i žalbi ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 70/10), u skraćenom postupku rješavanja spora po zahtjevu Sofije Rihter iz Pelagićeva, protiv Mješovitog Holdinga "ERS" - MP a.d. Trebinje, ZEDP "Elektro-Bijeljina" a.d. Bijeljina, RJ "Elektrodistribucija" Bijeljina, u vezi sa tarifama po kojima se energija isporučuje, odnosno u vezi sa osporavanjem obračuna neovlašteno utrošene električne energije, Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske, na 96. redovnoj sjednici održanoj 04.12.2014. godine, u Trebinju, donijela je
R J E Š E NJ E
1. ODBIJA SE zahtjev Sofije Rihter iz Pelagićeva od 19.06.2014. i 23.07.2014. godine kojim osporava obračun neovlašteno utrošene električne energije sačinjen 10.02.2014. godine u iznosu od 3.789,64 KM, na objektu podnosioca zahtjeva u mjestu Donja Tramošnica, opština Pelagićevo, kao neosnovan.
2. Svaka stranka snosi svoje troškove koje je imala u ovom postupku.
O b r a z l o ž e nj e
Dana 20.06.2014. godine Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske (u daljem tekstu: Regulatorna komisija) je primila zahtjev za rješavanje spora, Sofije Rihter iz Pelagićeva (u daljem tekstu: podnosilac zahtjeva) od 19.06.2014. godine, protiv Mješovitog Holdinga "ERS" - MP a.d. Trebinje, ZEDP "Elektro-Bijeljina" a.d. Bijeljina, RJ "Elektrodistribucija" Bijeljina (u daljem tekstu: protivna strana), u vezi sa tarifama po kojima se isporučuje električna energija, odnosno u vezi sa osporavanjem obračuna neovlašteno utrošene električne energije od 10.02.2014. godine, na objektu podnosioca zahtjeva u mjestu Donja Tramošnica, opština Pelagićevo. U zahtjevu se navodi da je podnosilac zahtjeva podnio prigovor na sačinjeni obračun neovlašteno utrošene električne energije, da nije zadovoljan odgovorom protivne strane zbog pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i zbog pogrešne primjene materijalnog prava, te da podnosilac zahtjeva nije preduzimao nikakve neovlaštene radnje na elektrodistributivnoj mreži, niti je njegov objekat bio priključen na elektrodistributivnu mrežu. Priključenje električne energije na stub ulične rasvjete ispred objekta podnosioca zahtjeva nije izvršeno na njegov zahtjev, već na zahtjev Opštine Pelagićevo, a radi predupređenja učestalih krađa na ovom području. Imajući u vidu da uz zahtjev nisu priloženi dokazi kojima bi se mogli potvrditi navodi iz zahtjeva, od podnosioca je aktom broj 01-299-3/14 od 11.07.2014. godine zatražena dopuna zahtjeva, kako bi se dalje moglo postupiti po zahtjevu. Dana 24.07.2014. godine podnosilac je dostavio dopunu zahtjeva uz koju je priložio raspoloživu dokumentaciju, te je ostao kod zahtjeva da se oslobodi plaćanja obračuna neovlašteno utrošene električne energije.
Nakon razmatranja podnesenog zahtjeva, od protivne strane je aktom broj 01-299-5/14 od 11.08.2014. godine i aktom 01-299-7/14 od 25.09.2014.godine, zatraženo izjašnjenje o zahtjevu i dostavljanje raspoložive dokumentacije.
U izjašnjenju koje je zaprimljeno u Regulatornoj komisiji dana 01.09.2014. godine i dana 16.10.2014. godine, protivna strana je navela da podnosilac zahtjeva Sofija Rihter nije evidentirana kao krajnji kupac električne energije u mjestu Gornja Tramošnica, opština Pelagićevo, niti na nekom drugom mjestu na području na kojem protivna strana obavlja elektroenergetske djelatnosti. Kontrolom od 07.02.2014. godine, ovlašteni radnici protivne strane su konstatovali da je objekat podnosioca zahtjeva priključen na elektrodistributivnu mrežu bez mjerenja, da je podnosilac zahtjeva odsutan i da radi u Njemačkoj, a kontroli je prisustvovao otac podnosioca zahtjeva. Kontrolni tim je konstatovao da je objekat podnosioca zahtjeva samovoljno, odnosno neovlašteno priključen na elektrodistributivnu mrežu samonosivim kablovskim snopom (SKS) presjeka 4h16 mm² - aluminijski, na koji je spojen jedan fazni i jedan nulti provodnik koji su spušteni u stubni ormar na glavne osigurače 35 A. Nakon toga je iz stubnog ormara sproveden isti provodnik na podzemni kabal 4h16 mm² - bakarni, koji je položen do stambenog objekta. Na ovaj provodnik je spojen provodnik presjeka 3h1,5 mm², te su preko jednog osigurača 10 A spojene dvije lampe, odnosno dva sijalična mjesta na stubu. O ovom je sačinjen zapisnik o utvrđivanju neovlaštene potrošnje, koga su potpisali članovi tima. Otac podnosioca zahtjeva, koji je prisustvovao kontroli, je odbio da potpiše zapisnik, ali nije davao nikakve primjedbe. Protivna strana se izjasnila da je na osnovu odredbi člana 44. i 89. stav 1. tačka a. Opštih uslova za isporuku i snabdijevanje električnom energijom – u daljem tekstu: Opšti uslovi ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 90/12) pristupupila sačinjavanju obračuna neovlašteno utrošene električne energije. Obračun je sačinjen primjenom odredbi člana 90, člana 91. i člana 92. Opštih uslova. Period koji je obuhvaćen obračunom neovlašteno utrošene električne energije u trajanju od godinu dana je utvrđen na osnovu odredbe člana 90. stav 3. Opštih uslova. Podnosilac zahtjeva je na sačinjeni obračun neovlašteno utrošene električne energije u iznosu od 3.789,64 KM podnio prigovor protivnoj strani, u kojem je navedeno da su sijalična mjesta u ovom slučaju postavljena na njen izričit zahtjev u cilju zaštite objekta od krađa, da u objektu niko ne stanuje, te da se sačini novi obračun utrošene električne energije, prema stvarnoj potrošnji na dva sijalična mjesta. Protivna strana je prigovor odbila kao neosnovan i o tome dostavila podnosiocu zahteva odgovor u pisanoj formi, sa detaljnim obrazloženjem i pravnom poukom. U izjašnjenju se konstatuje da je u prigovoru podnosilac priznao da je neovlaštena potrošnja izvedena na njegov zahtjev u cilju zaštite objekta, odnosno privatne imovine, te da neovlašteno priključenje izvedeno na stubu niskonaponske mreže, a ne kako je podnosilac u zahtjevu pogrešno naveo da je priključenje izvedeno na stubu javne rasvjete. Niskonaponska mreža je vlasništvo distributera, i samo distributer može dati saglasnost za priključenje na mrežu, pa se nisu mogli prihvatiti navodi podnosioca da je neovlašteno priključenje u ovom slučaju izvršeno po nalogu Opštine Pelagićevo, bez znanja distributera, kao okolnost koja bi osporila sačinjeni obračun neovlaštene potrošnje. Uz izjašnjenje, kao i dopunsko izjašnjenje, protivna strana je dostavila raspoloživu dokumentaciju.
Regulatorna komisija je ocijenila da su stranke pribavile dovoljno dokaza na osnovu kojih se može pravilno i potpuno utvrditi činjenično stanje i donijeti pravedna odluka i bez posebnog saslušanja stranaka na formalnoj raspravi i dodatnog prikupljanja i izvođenja dokaza, te je na 93. redovnoj sjednici održanoj 06.11.2014. godine, donijela zaključak da se u ovom sporu donese odluka u skraćenom postupku. Na istoj redovnoj sjednici, Regulatorna komisija je utvrdila i nacrt rješenja u ovom postupku. Na internet stranici i oglasnoj tabli Regulatorne komisije objavljeno je obavještenje za javnost o rješavanju spora u skraćenom postupku. Zaključak i nacrt rješenja su dostavljeni strankama, te je strankama ostavljen rok od 8 dana za dostavljanje komentara na ove akte. U ostavljenom roku podnosilac zahtjev je dostavio komentare na nacrt rješenja u kojima je ponovio navod, kao i u zahtjevu, da on nije preduzimao neovlaštene radnje na priključenju kablova na elektrodistributivnu mrežu, te je ponovio kontradiktorne navode u odnosu na navode iz ranije podnesenih prigovora, da je priključenje izvršeno po nalogu Opštine Pelagićevo.
Izvršen je uvid u svu dostavljenu dokumentaciju, a posebno: Zahtjev za rješavanje spora od 19.06.2014. i dopunu zahtjeva od 23.07.2014. godine, Izjašnjenje protivne strane broj 767-4/14 od 20.08.2014. i broj 767-5/14 od 09.10.2014. godine, Zapisnik o izvršenoj kontroli po nalogu broj 8753 od 07.02.2014. godine; Zapisnik o utvrđivanju neovlaštene potrošnje električne energije broj 00515 od 07.02.2014. godine; Obračun neregistrovane električne energije broj 1194/14 od 10.02.2014. godine sa tabelarnim prikazom; Poresku fakturu broj: Q 05000035 od 14.02.2014. godine; Prigovor od 21.02.2014. godine; Odgovor po prigovoru broj 767-1/14 od 25.04.2014. godine; Obavještenje Opštine Pelagiševo broj 02-31.1-4/14 od 25.06.2014. godine i Elaborat izgradnje NN mreže TP škola Tramošnica broj 5676 od 11.11.2010. godine sa kopijom katastarskog plana i GPS snimkom.
Na osnovu uvida u priloženu dokumentaciju stranaka i nakon izvršene ocjene prikupljenih dokaza, kako pojedinačno tako i u njihovoj međusobnoj povezanosti, utvrđene su sljedeće činjenice:
- podnosilac zahtjeva posjeduje stambeni objekat u izgradnji u mjestu Gornja Tramošnica, opština Pelagićevo;
- podnosilac zahtjeva Sofija Rihter nije evidentirana kao krajnji kupac električne energije kod protivne strane u mjestu Gornja Tramošnica, opština Pelagićevo;
- kontrolom od 07.02.2014. godine, ovlašteni radnici protivne strane su konstatovali da je kabal koji je povučen do objekta podnosioca zahtjeva, kao i kabal na koji su priključena dva sijalična mjesta na stubu niskonaponske mreže ispred objekta u mjestu Gornja Tramošnica, opština Pelagićevo priključen na elektrodistributivnu mrežu bez mjerenja;
- kontrolni tim je tom prilikom zapisnički konstatovao da je izvršeno neovlašteno priključnje na elektrodistributivnu mrežu na posjedu podnosioca zahtjeva, samonosivim kablovskim snopom (SKS) presjeka 4h16 mm² - aluminijski, na koji je spojen jedan fazni i jedan nulti provodnik koji su spušteni u stubni ormar na glavne osigurače 35 A, potom je iz stubnog ormara sproveden isti provodnik na podzemni kabal 4h16 mm² - bakarni, koji je položen do stambenog objekta, a sa ovog provodnika je spojen provodnik presjeka 3h1,5 mm², koji je preko jednog osigurača 10 A spojen na dva sijalična mjesta na stubu.
- kontroli je prisustvovao otac podnosioca zahtjeva, koji je odbio da potpiše zapisnik, ali nije davao nikakve primjedbe;
- protivna strana je sačinila obračun neovlašteno utrošene električne energije za period od godinu dana u iznosu od 3.789,64 KM i dostavila ga podnosiocu zahtjeva;
- podnosilac zahtjeva je podnio prigovor protivnoj strani, a protivna strana je prigovor odbila kao neosnovan i o tome dostavila podnosiocu zahteva odgovor u pisanoj formi, sa detaljnim obrazloženjem i pravnom poukom.
Na osnovu navedenih činjenica, utvrđeno je da je kabal na objektu podnosioca zahtjeva neovlašćeno priključen na elektrodistributivnu mrežu bez mjerenja, kao i kabal na koji su priključena dva sijalična mjesta na stubu niskonaponske mreže ispred objekta, odnosno na posjedu podnosioca zahtjeva u mjestu Gornja Tramošnica, opština Pelagićevo. Dakle, neovlašteno priključenje na elektrodistributivnu mrežu je izvedeno bez elektroenergetske saglasnosti distributera, ugovora o priključenju i ugovora o snabdijevanju, tako da je neovlašteno trošena električna energija na posjedu podnosioca zahtjeva u smislu odredbi člana 44. stav 1. i člana 89. stav 1. tačka a. Oštih uslova za isporuku i snabdijevanje električnom energijom - Prečišćeni tekst – u daljem tekstu: Opšti uslovi ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 90/12). Naime, kontrolom od 07.02.2014. godine, ovlašteni radnici protivne strane su zapisnički konstatovali da je izvršeno neovlašteno priključnje na elektrodistributivnu mrežu na posjedu podnosioca zahtjeva, samonosivim kablovskim snopom (SKS) presjeka 4h16 mm² - aluminijski, na koji je spojen jedan fazni i jedan nulti provodnik koji su spušteni u stubni ormar na glavne osigurače 35 A, potom je iz stubnog ormara sproveden isti provodnik na podzemni kabal 4h16 mm² - bakarni, koji je položen do stambenog objekta, a sa ovog provodnika je spojen provodnik presjeka 3h1,5 mm², koji je preko jednog osigurača 10 A spojen na dva sijalična mjesta na stubu. Kod ovakvog činjeničnog stanja, protivna strana je sačinila obračun neovlašteno utrošene električne energije u iznosu od 3.789,64 KM, kojeg je dostavila podnosiocu zahtjeva. Obračun neovlašteno utrošene električne energije je sačinjen u skladu odredbi člana 91. Opštih uslova, odnosno obračunska snaga je utvrđena množenjem nazivnog dozvoljenog strujnog opterećenja provodnika preko koga je izvršena novlašćena potrošnja, sa nominovanim naponom na osnovu odredbe člana 91. stav 2. tačka a. podtačka 4. Opštih uslova, a količina neovlašteno utrošene električne energije na osnovu odredbe člana 91. stav 2. tačka v. podtačka 1. i 2. Opštih uslova
S obzirom na činjenicu da nije utvrđeno kada su počinjene neovlaštene radnje u ovom slučaju, protivna strana je za obračun neovlašteno utrošene električne energije odredila period od godinu dana na osnovu odredbe člana 90. stav 3. Opštih uslova.
Imajući u vidu utvrđeno činjenično stanje, kao i navedeni pravni osnov, utvrđeno je da je zahtjev podnosioca u vezi sa osporavanjem obračuna neovlašćene potrošnje u cjelosti neosnovan, te je odlučeno kao u tački 1. dispozitiva ovog rješenja.
Pored toga, podnosilac svoj zahtjev zasniva i na navodima da on nije nije preduzimao neovlašćene radnje na elektrodistributivnoj mreži ispred svoga objekta u mjestu Gornja Tramošnica, opština Pelagićevo. Ovi navodi su ponoveni i u komentarima na nacrt rješenja. Međutim, za odlučivanje o zahtjevu nije relevantna činjenica, koje lice je odgovorno za preduzimanje neovlašćenih radnji na mjernom mjestu, niti se ta odgovornost utvrđuje u ovom postupku. Obračun neovlašćeno utrošene električne energije se sačinjava u skladu sa naprijed navedenim odredbama Opštih uslova, a Opšti uslovi su doneseni na osnovu člana 23. alineja 6. i odredbe člana 74. Zakona o električnoj energiji. Odredbom člana 74. Zakona o električnoj energiji utvrđeno je šta je predmet regulisanja opštih uslova, odnosno taksativno je utvrđeno koji odnosi treba da se urede Opštim uslovima. Između ostalog, odredbom člana 74. tačka 12. Zakona o električnoj energiji jasno je propisano da se Opštim uslovima uređuje način utvrđivanja količine i snage neovlašćeno utrošene električne energije, kao i način obračuna i naplate neovlšteno utrošene električne energije. Za utvrđivanje obaveze plaćanja iznosa neovlašćeno preuzete električne energije u skladu sa navedenim odredbama Opštih uslova je relevantna činjenica, da je električna energija korišćena bez mjernih uređaja u periodu koji je obuhvaćen obračunom neovlašćeno preuzete električne energije. Obračunom neovlašćeno preuzete električne energije, se ustvari utvrđuje količna električne energije u skladu sa propisima, budući da električna energija nije izmjerena uslijed preduzimanja neovlašćenih radnji na mreži. Kako u ovom slučaju preuzeta električna energija nije pravilno izmjerena uslijed preduzimanja neovlašćenih radnji, količina preuzete električne energije je utvrđena na osnovu odredbe člana 91. stav 2. Opštih uslova u formi obračuna neovlašćeno preuzete električne energije. S obzirom na navedene odredbe Zakona o električnoj energiji i Opštih uslova nisu se mogli prihvatiti komentari, da podnosilac zahtjeva nije preduzimao neovlaštene radnje na elektrodistributivnoj mreži, kao okolnost koja je relevantna za odlučivanje o osnovanosti obračuna neovlašteno utrošene električne energije.
Nisu se mogli prihvatiti navodi iz zahtjeva i komentara podnosioca, kao odlučni za rješenje ovoga spora, da je priključenje električne energije na stub ulične rasvjete izvršeno na zahtjev Opštine Pelagićevo. Naime, u ovom slučaju se ne radi o stubovima ulične rasvjete, već o stubovima niskonaponske mreže, koje je u tu svrhu postavio distributer u toku 2010. godine. Kasnije su na zahtjev opštine Pelagićevo na ove stubove instalisani vodovi i sijalična mjesta za uličnu rasvjetu. Međutim, u ovom slučaju se radilo o neovlaštenoj potrošnji električne energije, kojoj je prethodilo preduzimanje neovlaštenih radni na elektrodistributivnoj mreži. Pored toga, ovi navodi su kontradiktorni u odnosu na navode podnosioca iz prigovora protivnoj strani, gdje se podnosilac zahtjeva izjasnio da je neovlašteno priključenje izvršeno da bi se zaštitila privatna imovina, odnosno građevinski i drugi matrijal podnosioca zahtjeva, koji je, prema navodima u ovom prigovoru, bio izložen otuđenjima od strane nepoznatih lica. Bez obzira na kontradiktornost ovih navoda oni nisu relevantni za odlučivanje u ovom slučaju, budući da je na osnovu prikupljenih dokaza utvrđena pravno relevantna činjenica da je priključenje na elektrodistributivnu mrežu izvršeno bez elektroenergetske sagasnosti distributera. Inače, elektroenergetske saglasnost se izdaje u formi rješenja distributera, kao upravno-pravnog akta, u smislu odredbe člana 72. Zakona o električnoj energiji i odredbe člana 21. Opštih uslova. Rješenjem o izdavanju elektroenergetske saglasnosti distributer utvrđuje elektroenergetske i tehničke uslovi priključenja na elektrodistributivnu mrežu na osnovu odredbe člana 72. stav 2. Zakona o električnoj energiji i odredbe člana 22. stav 1. Opštih uslova. Dakle, opština Pelagićevo, niti bilo koje drugo pravno ni fizičko lice nije ovlašteno da naloži priključenje na elektrodistributivnu mrežu, jer na osnovu navedenih odredbi, samo distributer može rješenjem utvrditi elektroenergetske i tehnične uslove priključenja na elektrodistributivnu mrežu. Zbog toga se ni ovi komentari podnosioca nisu mogli prihvatiti prilikom konačnog odlučivanja.
Imajući u vidu naprijed navedeno utvrđeno činjenično stanje, kao i navedeni pravni osnov, utvrđeno je da je zahtjev podnosioca u vezi sa osporavanjem obračuna neovlašćene potrošnje neosnovan, te je odlučeno kao u tački 1. dispozitiva ovog rješenja.
S obzirom da se ovaj spor rješava u skraćenom postupku i da su troškovi postupka bili neznatni, te da nijedna stranka u postupku nije podnijela zahtjev za naknadu troškova, Regulatorna komisija je tačkom 2. dispozitiva ovoga rješenja odlučila da svaka stranka snosi svoje troškove, koje je eventualno imala u ovom postupku, a na osnovu člana 27. stav 2. Zakona o električnoj energiji.
Pravna pouka se zasniva na odredbi člana 25. Zakona o energetici ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 49/09), te članu 5. i 15. Zakona o upravnim sporovima (''Službeni glasnik Republike Srpske'', broj 109/05 i 63/11).
Pravna pouka:
Ovo rješenje je konačno. Protiv ovog rješenja može se pokrenuti upravni spor podnošenjem tužbe Okružnom sudom u Trebinju u roku od 30 dana od dana prijema rješenja.
Predsjednik
Milenko Čokorilo
