Broj: 01-170-12/18/R-93-231
Datum: 27.09.2018.
Na osnovu odredbi člana 28. stav 1. alineja 4. Zakona o električnoj energiji ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 8/08, 34/09, 92/09 i 1/11), člana 10. stav 1. tačka 9. Statuta Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske - Prečišćeni tekst ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 6/10), člana 33. stav 1. tačka g. Poslovnika o radu Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 59/10) i člana 74. Pravilnika o javnim raspravama i rješavanju sporova i žalbi ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 70/10), u skraćenom postupku rješavanja spora po zahtjevu Savić Predraga iz Čelopeka, Grad Zvornik, koga zastupa punomoćnik Dragan J. Gotovac, advokat iz Zvornika, protiv MH "ERS" - MP a.d. Trebinje - ZEDP "Elektro-Bijeljina" a.d. Bijeljina u vezi sa tarifama po kojima se isporučuje električna energija, odnosno u vezi sa osporavanjem obračuna neovlašćene potrošnje električne energije, Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske, na 93. redovnoj sjednici, održanoj 27. septembra 2018. godine, u Trebinju, donijela je
R J E Š E NJ E
1. ODBIJA SE zahtjev Savić Predraga iz Čelopeka od 04.05.2018. godine, kojim se osporava Obračun neovlašćeno utrošene električne energije broj 1630/17 godine od 13.04.2017. godine, u iznosu od 9.950,70 KM, na mjernom mjestu ''Predrag Savić-gradilišni za magacin'', identifikacioni broj 0038511400238007, koje se nalazi u Čelopeku bb, Grad Zvornik, kao neosnovan.
2. Svaka stranka snosi svoje troškove koje je imala u ovom postupku.
O b r a z l o ž e nj e
Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske (u daljem tekstu: Regulatorna komisija) primila je, dana 20.03.2018. godine, zahtjev za rješavanje spora Savić Predraga iz Čelopeka, Grad Zvornik, koga zastupa punomoćnik Dragan J. Gotovac, advokat iz Zvornika, (u daljem tekstu: podnosilac zahtjeva), te dana 10.05.2018. godine dopunu zahtjeva, protiv MH "ERS" - MP a.d. Trebinje - ZEDP "Elektro-Bijeljina" a.d. Bijeljina (u daljem tekstu: protivna strana), u vezi sa tarifama po kojima se isporučuje električna energija, odnosno u vezi sa obračunom neovlašćene potrošnje električne energije od 19.04.2017. godine u iznosu od 9.950,70 na mjernom mjestu ED broj 0038511400238007. Podnosilac u zahtjevu, između ostalog, navodi da je prilikom kontrole mjernog mjesta koja je izvršena 12.04.2017. godine, od strane radnika protivne strane pronađen kabal na dijelu priključka prije mjernog uređaja koji je bio instaliran radi održavanja svadbe, te priznaje da je taj kabal samo tada korišćen, a njemu se stavlja na teret obračun neovlašćene potrošnje za period od godinu dana.
Nakon razmatranja podnesenog zahtjeva od protivne strane je, aktom broj 01-170-4/18 od 08.06.2018. godine, zatraženo izjašnjenje o zahtjevu podnosioca i dostavljanje raspoložive dokumentacije.
Regulatorna komisija je, dana 31.07.2018. godine, primila izjašnjenje protivne strane, sa raspoloživom dokumentacijom. U izjašnjenju protivne strane je, između ostalog, navedeno da je podnosilac zahtjeva registrovan kao krajnji kupac na mjernom mjestu ''Predrag Savić-gradilišni za magacin'' identifikacioni broj 0038511400238007, koje se nalazi u Čelopeku, Grad Zvornik. Podnosilac zahtjeva je sa protivnom stranom, dana 04.10.2017. godine, zaključio ugovor o javnom snabdijevanju električnom energijom, a svrstan je u kategoriju potrošnje ''ostala potrošnja na niskom naponu'', 2. tarifna grupa, kod kojih se isporučena aktivna električna energija obračunava na osnovu mjerenja jednotarifnim brojilom. Mjerno mjesto se nalazi u unutrašnjem dijelu objekta i nije uvijek dostupno za očitanje, a kada je objekat otključan, radnici uredno očitaju potrošnju električne energije. Postupajući po nalogu za rad br. 117025 od 12.04.2017. godine, članovi kontrolnog tima RJ ''Elekrtrodistribucija'' Zvornik su izvršili kontrolni pregled mjernog mjesta. Tom prilikom je utvrđeno da je sa vanjske strane objekta, kablom SKS 4x16 mm2 napojen KP ormar, u kome se nalaze glavni instalacioni (nožasti) osigurači, a na odlaznoj strani ovih osigurača je u trenutku kontrole, pored provodnika koji je dalje priključen na mjerni uređaj, bio priključen i provodnik tipa PF 5x2,5 mm2, na koji je bila priključena trofazna utičnica tipa UKO-OTO (16A). Takođe, ovim pregledom je konstatovano da je podnosiocu zahtjeva odobrena priključna snaga za osigurače snage 3x25A, dok su na licu mjesa zatečeni osigurači nominalne snage 1x63A – 1x125A – 1x125A. Na opisani način je, kako navodi protivna strana, omogućena potrošnja električne energije mimo postojećeg mjernog uređaja, pa ovakvo činjenično stanje predstavlja neovlašćenu potrošnju električne energije iz odredbe člana 89. stav 1. tačka v) Opštih uslova za isporuku i snabdijevanje električnom energijom prečišćeni tekst, u daljem tekstu: Opšti uslovi (''Službeni glasnik Republike Srpske'', broj 90/12). Utvrđeno činjenično stanje je konstatovano zapisnički, pri čemu su zapisnike potpisali samo članovi kontrolnog tima, dok je Savić Spomenka, majka podnosioca zahtjeva, koja je bila prisutna tokom kontrole, odbila da iste potpiše, što je i navedeno kao službena zabilješka na zapisnicima. Protivna strana potom detaljno pojašnjava način na koji je, primjenom odredbi 89.-92. Opštih uslova, izvršila obračun naknade za neovlašćeno utrošenu električnu energiju za period od godinu dana, u ukupnom iznosu od 9.950,70 KM, na koji iznos je i glasio račun broj 9000076864 od 20.04.2017. godine, koji je podnosiocu zahtjeva uručen 03.05.2017. godine. Nakon toga, podnosilac zahtjeva je osporio obračun neovlašćene potrošnje putem prigovora od 19.05.2017. godine, navodeći da kontrolori u objektu koje je njegovo vlasništvo, nisu konstatovali nikakvu neovlašćenu potrošnju, već samo postojanje kabla i utičnice, na koji nije bilo ništa priključeno. Takođe je naveo da je postavljanje sporne utičnice bilo samo privremenog karaktera, kao i da je to učinjeno od strane nestručnog lica, za potrebe priključenja agregata zbog svadbe Aleksandra Babića, koja se odvijala u tom trenutku u objektu i nije mogla biti prekinuta. Po podnesenom prigovoru je postupalo Odjeljenje za prigovore i žalbe krajnjih kupaca, koje je nakon razmatranja navoda iz prigovora, dana 31.05.2017. godine, sačinilo odgovor po prigovoru, kojim se prigovor odbija kao neosnovan. Odgovor po prigovoru je dostavljen podnosicu zahtjeva, ali je vraćen protivnoj strani, sa naznakom da je primalac obaviješten o pošiljci, a istu nije podigao. Protivna strana navodi da je neosporno utvrđeno postojanje neovlašćene potrošnje na mjernom mjestu podnosioca zahtjeva, a i sam podnosilac iznosi podatke o licima koja su pored njega, učestvovala u nedozvoljenom priključenju na mrežu. Činjenica da ovo priključenje nije trajalo duži vremenski period se ne može prihvatiti, jer svaka manipulacija na priključnom vodu, glavnim instalacionim osiguračima, kao i samom mjernom uređaju, svih drugih lica, osim ovlašćenih radnika protivne strane, predstavlja neovlašćenu potrošnju. Pronađena utičnica je tokom nepoznatog perioda bila na raspolagnju podnosiocu zahtjeva za neovlašćeno korišćenje električne energije, pa je primijenjen period za obračun neovlašćene potrošnje od godinu dana, jer na objektu nije bilo istaknuto radno vrijeme, koje bi se moglo uzeti kao parametar prilikom sačinjavanja obračuna neovlašćene potrošnje. Na kraju izjašnjenja, protivna strana predlaže da Regulatorna komisija donese rješenje kojim se odbija zahtjev podnosioca u vezi sa osporavanjem obračuna neovlašćene potrošnje, kao neosnovan.
Regulatorna komisija je, nakon što je razmotrila sve prikupljene dokaze u ovom postupku, ocijenila da je pribavljeno dovoljno dokaza na osnovu kojih se može utvrditi pravilno i potpuno činjenično stanje i donijeti pravedna odluka i bez posebnog saslušanja stranaka i dodatnog prikupljanja i izvođenja dokaza. S obzirom na to, Regulatorna komisija je, na 90. redovnoj sjednici, održanoj 23.08.2018. godine, donijela zaključak da se ovaj spor rješava u skraćenom postupku i na istoj sjednici utvrdila i nacrt rješenja u ovom postupku. Ovi akti su dostavljeni strankama, kojima je ukazano da u roku od osam dana od dana prijema mogu dostaviti komentare na dostavljene akte. Takođe, na internet stranici i oglasnoj tabli Regulatorne komisije je objavljeno i obavještenje za javnost o rješavanju spora u skraćenom postupku, u kojem je takođe ukazano na mogućnost podnošenja komentara.
U ostavljenom roku podnosilac zahtjeva je, putem punomoćnika Dragan J. Gotovaca, advokata iz Zvornika, dostavio komentare na zaključak i nacrt rješenja, a u prilogu je dostavio punomoć za zastupanje. U komentarima je, između ostalog, naveo da nisu postojali uslovi da se o zahtjevu podnosioca odlučuje po pravilima skraćenog postupka, jer bi se u redovnom postupku putem izvođenja dokaza na raspravi utvrdilo činjenično stanje u vezi sa postojanjem neovlašćene potrošnje. U komentarima se dalje navodi da je protiv podnosioca zahtjeva podignuta optužnica, odnosno da se vodi krivični postupak kod Osnovnog suda u Zvorniku. Krivični postupak nije okončan, jer podnosilac zahtjeva nije oglašen krivim, a po naredbi suda sprovedeno je vještačenje po stalnom sudskom vještaku elektrotehničke struke koji je, dana 18.07.2018. godine, sačinio nalaz i mišljenje. Podnosilac zahtjeva predlaže da Regulatorna komisija zaključak o rješavanju spora u skraćenom postupku i nacrt rješenja stavi van snage, a da se o zahtjevu podnosioca donese odluka u redovnom postupku. Punomoćnik podnosioca zahtjeva traži da mu se nakanade troškovi postupka za sastav podneska, odnosno sačinjavanje ovog komentara na zaključak i nacrt rješenja u iznosu od 468,00 KM.
Izvršen je uvid u zahtjev za rješavanje spora od 12.03.2018. godine i dopunu zahtjeva od 04.05.2018. godine, kao i sljedeću dokumentaciju, kao dokaze podnosioca zahtjeva: nalog za rad od 12.04.2017. godine, zapisnik o kontrolnom pregledu mjernog mjesta od 12.04.2017. godine, zapisnik o utvrđivanju neovlašćene potrošnje električne energije od 12.04.2017. godine, obračun neregistrovane energije od 13.04.2017. godine, prigovor na fakturu od 19.05.2017. godine, odgovor po prigovoru od 31.05.2017. godine, izjavu Vlada Ivanovića od 03.05.2018. godine, izjavu Veselka Ivanovića od 02.05.2018. godine, izjavu Slaviše Aničića od 02.05.2018. godine, crno bijele kopije mjernog uređaja, te račune za isporučenu električnu energiju. Takođe je izvršen uvid u izjašnjenje protivne strane od 26.07.2018. godine, kao i sljedeću dokumentaciju, kao dokaze protivne strane: ugovor o javnom snabdijevanju električnom energijom od 04.10.2017. godine, deklaraciju o priključku od 11.12.2105. godine, elekroenergetsku saglasnost od 05.08.2008. godine, zapisnik o izvršenoj kontroli od 01.08.2008. godine, prijavu mjernog mejsta od 01.08.2008. godine, ugovor o uslovima za priključenje na elektrodistributivnu mrežu od 05.12.2007. godine, rješenje o prethodnoj elektroenergetskoj saglasnosti od 05.12.2007. godine, zahtjev za izdavanje prethodne elektroenergetske saglasnosti od 03.12.2007. godine, dokument dostava podataka od 28.06.2018. godine, povratnice o neuručenju odgovora po prigovoru od 31.05.2017. godine, predračun i račun za neovlašćeno utrošenu električnu energiju od 20.04.2017. godine, dokument dostava fakture za naknadu neovlašćene potrošnje električne energije od 20.04.2017. godine, izjavu o plombiranju od 12.04.2017. godine, kartice obračuna kupca, arhivu prometa, čitačke liste, komentare na zaključak i nacrt rješenja, nalaz i mišljenje vještaka elektrotrohničke struke i punomoć.
Nakon razmatranja zahtjeva podnosioca, izjašnjenja protivne strane, dostavljenih komentara na zaključak i nacrt rješenja podnosioca zahtjeva, i nakon izvršene ocjene prikupljenih dokaza, kako pojedinačno tako i u njihovoj međusobnoj povezanosti, u ovom postupku rješavanja spora su utvrđene sljedeće činjenice relevantne za odlučivanje:
u evidencijama protivne strane, kao krajnji kupac u kategoriji potrošnje ''ostala potrošnja na niskom naponu'', 2. tarifna grupa, kod kojih se isporučena aktivna električna energija obračunava na osnovu mjerenja jednotarifnim brojilom, na mjernom mjestu: ''Predrag Savić-gradilišni za magacin'', identifikacioni broj 0038511400238007, koje se nalazi u Čelopeku bb, Grad Zvornik registrovan je podnosilac zahtjeva;
podnosilac zahtjeva je sa protivnom stranom dana 04.10.2017. godine, zaključio ugovor o javnom snabdijevanju električnom energijom;
na osnovu naloga za rad broj 117025 od 12.04.2017. godine, radnici protivne strane su, dana 12.04.2017. godine, izvršili kontrolni pregled mjernog mjesta i utvrdili da je sa vanjske strane objekta, kablom SKS 4x16 mm2 napojen KP ormar, u kome se nalaze glavni instalacioni (nožasti) osigurači, a na odlaznoj strani ovih osigurača je u trenutku kontrole, pored provodnika koji je dalje priključen na mjerni uređaj, bio priključen i provodnik tipa PF 5x2,5 mm2, na koji je bila priključena trofazna utičnica tipa UKO-OTO (16A). Takođe, ovim pregledom je konstatovano da je podnosiocu zahtjeva odobrena priključna snaga za osigurače snage 3x25A, dok su na licu mjesta zatečeni osigurači nominalne snage 1x63A – 1x125A – 1x125A;
utvrđeno činjenično stanje je konstatovano zapisnikom o kontrolnom pregledu mjernog mjesta i zapisnikom o utvrđivanju neovlašćene potrošnje električne energije uz potpis radnika protivne strane, a kontrolnom pregledu je prisustvovala Spomenka Savić, majka podnosioca zahtjeva, koja je odbila da potpiše navedene zapisnike;
protivna strana je dana 13.04.2017. godine, u skladu sa propisima, sačinila Obračun neovlašćeno utrošene električne energije broj 1630/17 u iznosu od 9.950,70 KM, na koji iznos je glasio i račun broj 9000076864 od 20.04.2017. godine;
obračun neovlašćeno utrošene električne energije se odnosi na period od godinu dana, tj. na period 13.04.2016-12.04.2017. godine;
povodom prigovora podnosioca od 19.05.2017. godine na obračunati iznos neovlašćene potrošnje, protivna strana je aktom broj 2555-1/17 od 31.05.2017. godine, dostavila odgovor po prigovoru, kojim je prigovor odbijen kao neosnovan;
podnosilac zahtjeva nije izvršio plaćanje iznosa fakturisanog po osnovu izvršenog obračuna neovlašćene potrošnje;
podnosiocu zahtjeva nije obustavljena isporuka električne energije.
Na osnovu navedenih činjenica, nesumnjivo je utvrđeno da je podnosilac zahtjeva izvršio neovlašćene radnje na mjernom mjestu koje su otkrivene kontrolnim pregledom radnika protivne strane dana 12.04.2017. godine, o čemu su sačinjeni odgovarajući zapisnici. Kontrolnim pregledom je utvrđeno da je sa vanjske strane objekta, kablom SKS 4x16 mm2 napojen KP ormar, u kome se nalaze glavni instalacioni (nožasti) osigurači, a na odlaznoj strani ovih osigurača je u trenutku kontrole, pored provodnika koji je dalje priključen na mjerni uređaj, bio priključen i provodnik tipa PF 5x2,5 mm2, na koji je bila priključena trofazna utičnica tipa UKO-OTO (16A). Takođe, ovim pregledom je konstatovano da je podnosiocu zahtjeva odobrena priključna snaga za osigurače snage 3x25A, dok su na licu mjesa zatečeni osigurači nominalne snage 1x63A – 1x125A – 1x125A. Neovlašćena potrošnja je izvedena u smislu odredbe člana 89. stav 1. tačka v) Opštih uslova – potrošnja bez mjernih uređaja ili mimo njih, budući da je na opisani način omogućeno da se električna energija troši bez njenog registrovanja na postojećem mjernom uređaju. Pored toga, važno je istaći da podnosilac zahtjeva priznaje da je izvršio nedozvoljne radnje na mjernom mjestu, te je priložio izjave lica koja su mu pomogla u takvim radnjama, kako se ne bi prekinulo svadbeno veselje u objektu.
U pogledu načina na koji je izvršen obračun neovlašćene potrošnje, utvrđeno je da je isti pravilno sačinjen, odnosno da je sačinjen u skladu sa odredbama Opštih uslova. S obzirom da se radi o vidu neovlašćene potrošnje iz odredbe člana 89. stav 1. tačka v) Opštih uslova, obračunska snaga je utvrđena na osnovu odredbe člana 91. stav 2. tačka a) podtačka 2. Opštih uslova, odnosno kao proizvod dozvoljenog strujnog opterećenja provodnika preko kojeg je izvršena neovlašćena potrošnja i nominalnog napona, te je ista utvrđena u iznosu od 15,916 kW (1,73x400Vx23A). Ukupna količina neovlašćeno utrošene električne energije je, primjenom odredbe člana 91. stav 2. tačka v) podtačka 1 i 2. Opštih uslova, utvrđena kao proizvod obračunske snage, broja dana u mjesecu i broja časova u periodu neovlašćene potrošnje. Na ovako utvrđenu količinu električne energije je primijenjena cijena definisana odredbom člana 92. stav 2. tačka b) Opštih uslova, odnosno cijena za kupce iz kategorije ostala potrošnja na niskom naponu, veći dnevni tarifni stav, za jednosmjenski rad, jer na objektu nije bilo istaknuto radno vrijeme.
S obzirom na činjenicu da nije utvrđeno kada su počinjene neovlašćene radnje na priključnom vodu, odnosno da u prethodnom periodu od godinu dana nije bilo kontrola onog dijela priključka na kojem su izvršene neovlašćene radnje, protivna strana je za obračun neovlašćeno utrošene električne energije pravilno odredila period od godinu dana, tj. period od 13.04.2016-12.04.2017. godine, a na osnovu odredbe člana 90. stav 3. Opštih uslova.
Primjenom naprijed navedenih parametara, ukupan iznos naknade po osnovu neovlašćene potrošnje električne energije je utvrđen u iznosu od 9.950,70 KM u formi obračuna neovlašćeno utrošene električne energije od broj 1630/17 u iznosu od 13.04.2017. godine, na koji iznos je glasio i račun broj 9000076864 od 20.04.2017. godine.
Obračun neovlašćeno utrošene električne energije je sačinjen u skladu sa naprijed navedenim odredbama Opštih uslova, a Opšti uslovi su doneseni na osnovu člana 23. alineja 6. i odredbe člana 74. Zakona o električnoj energiji. Odredbom člana 74. Zakona o električnoj energiji utvrđeno je šta je predmet regulisanja Opštih uslova, odnosno taksativno je utvrđeno koji odnosi treba da se urede Opštim uslovima. Između ostalog, odredbom člana 74. tačka 12. Zakona o električnoj energiji jasno je propisano da se Opštim uslovima uređuje način utvrđivanja količine i snage neovlašćeno utrošene električne energije, kao i način obračuna i naplate neovlašćeno utrošene električne energije. Za utvrđivanje obaveze plaćanja iznosa neovlašćeno preuzete električne energije u skladu sa navedenim odredbama Opštih uslova je relevantna činjenica, da je izvršena potrošnja električne energije bez mjernih uređaja ili mimo njih. Obračunom neovlašćeno preuzete električne energije se ustvari utvrđuje količna električne energije u skladu sa propisima, budući da količina preuzete električne energije nije izmjerena uslijed preduzimanja neovlašćenih radnji. U ovom slučaju količina preuzete električne energije je utvrđena na osnovu odredbi 89. – 92. Opštih uslova, u formi obračuna neovlašćeno utrošene električne energije.
Regulatorna komisija je prije donošenja konačnog rješenja razmotrila i dostavljene komentare podnosioca zahtjeva na zaključak i nacrt rješenja i utvrdila da su isti neosnovani i u pogledu primjene odredaba procesnog karaktera i u pogledu primjene odredbi Opših uslova u vezi sa načinom obračuna neovlašćeno utrošene električne energije.
Odredbama člana 71. – 74. Pravilnika o javnim raspravama i rješavanju sporova i žalbi, kao posebnim propisom donesenim na osnovu odredbe člana 27. stav 1. Zakona o električnoj energiji, posebno su propisani uslovi za provođenje skraćenog postupka. O ispunjenosti uslova za provođenje skraćenog postupka, odlučuje Regulatorna komsija u svakom konkretnom slučaju. Tako je odredbom člana 4. ovoga pravlnika, posebno propisano koje vrste rasprava se sprovode pred Regulatornom komisijom o pitanjima iz njene nadležnosti, te da odluku o javnoj raspravi može donijeti samo Regulatorna komisija na osnovu odredbe člana 5. stav 1. Pravilnika o javnim raspravama i rješavanju sporova i žalbi. Imajući u vidu da je posebno propisan postupak pred Regulatornom komisijom u kojem su u cjelosti ispoštovana načela upravnog postupka, u smislu odredbe člana 3. Zakona o opštem upravnom postupku ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 13/02, 87/07, 50/10 i 66/18), to se u ovom slučaju se ne radi o povredi pravila upravnog postupka. Dakle, u uslučaju provođenja skraćenog postupka, strankama je omogućeno da iznesu svoje navode i dostave dokaze, te da se izjasne o tvrdnjama i dokazima druge strane u postupku. Regulatorna komisija je pravilno i potpuno utvrdila činjenično stanje, uz puno uvažavanje svih načela postupka, a sve u cilju donošenja pravilne odluke u sporovima na elektroenergetskom tržištu utvrđenih odredbom člana 28. stav 1. Zakona o električnoj energiji i vršenja nadležnosti Regulatorne komisije u smislu odredbi člana 23. i 24. istog zakona. Pored toga, odredbom člana 9. stav 2. Zakona o opštem upravnom postupku je jasno propisano da se rješenje može donijeti i bez prethodnog saslušanja stranke, samo u slučajevima kada je to utvrđeno zakonom ili propisom donesenim na osnovu zakona.
U pogledu komentara, da je za potrebe vođenja krivičnog postupka protiv podnosioca zahtjeva sprovedeno vještačenje po vještaku elektrotehničke struke s ciljem utvrđivanja postojanja neovlašćene potrošnje električne energije, potrebno je istaći da to nije dokaz koji bi osporio primjenu Opštih uslova, a koji bi oslobodio podnosioca zahtjeva od obaveze plaćanja neovlašćeno preuzete električne energije. Naime, potrebno je istaći da se preuzeta električna energija sa mreže može utvrditi samo ispravnim mjerenjem, pa je za slučaj neovlašćene potrošnje električne energije, način utvrđivanja količina tako preuzete električne energije strogo propisan odredbama Opštih uslova, budući da preuzeta električna energija nije pravilno izmjerena, usljed preduzimanja neovlašćenih radnji. Pošto je izostalo ispravno mjerenje, količina tako preuzete električne energije se može utvrditi samo na osnovu propisa, odnosno odredbi člana 89. – 92. Opštih uslova. Navedene odredbe upravo ne dopuštaju nikakve improvizacije, pa čak ni bilo kakva vještačenja po tom pitanju, u pogledu pokušaja utvrđivanja stvarnih količina neovlašteno preuzete električne energije, budući da je to s jedne strane nemoguće, a s druge bi otvorilo mogućnost brojnih manipulacija i zloupotreba u praksi. Zbog toga bi utvrđivanje količina utrošene električne energije u slučaju neovlašćene potrošnje putem vještačenja bilo u suprotnosti sa navedenim odredbama Opštih uslova.
U pogledu komentara da je protiv podnosioca zahtjeva podignuta optužnica, odnosno da se vodi krivični postupak kod Osnovnog suda u Zvorniku, koji još uvijek nije okončan, jer podnosilac zahtjeva nije oglašen krivim, takođe ne predstavlja smetnju za odlučivanje u ovom postupku, odnosno ne predstavlja činjenicu koja utiče na obavezu podnosioca zahtjeva da plati protivnoj strani obračuanti iznos po osnovu neovlašćeno utrošene električne energije, bez obzira da li će se u krivičnom postupku identifikovati izvršilac neovlaštenih radnji, odnosno izvršilac krivičnog djela i utvrditi njegova krivična odgovornst. Za ovu upravnu stvar je od odlučnog zanačaja da je, bez ikakve sumnje, utvrđeno prisustvo neovlašenih radnji u vidu potrošnje električne energije bez mjernih uređaja ili mimo njih u smislu odredbe člana 89. stav 1. tačka v. Opštih uslova. Ova činjenica nije ni među strankama sporna i ona je dovoljna za imovinsku odgovornost krajnjeg kupca prema protivnoj strani, za neovlašteno preuzetu energiju za potrebe korišćenja u njegovom objektu. Naime, za odlučivanje o zahtjevu podnosioca nije relevantna činjenica koje lice je odgovorno za preduzimanje neovlašćenih radnji na mjernom mjestu, niti se ta odgovornost utvrđuje u ovom postupku. Naime, preduzimanjem neovlašćenih radnji na mjernom mjestu i priključku se stiču obilježja posebnih krivičnih djela koja se gone po službenoj dužnosti, ali se ta vrsta odgovornosti za preduzimanje neovlašćenih radnji na mjernom mjestu ne utvrđuje u ovom postupku, već u krivičnom postupku pred nadležnim sudom. Obračun neovlašćeno utrošene električne energije se sačinjava u skladu sa naprijed navedenim odredbama Opštih uslova, a Opšti uslovi su doneseni na osnovu člana 23. alineja 6. i odredbe člana 74. Zakona o električnoj energiji. Odredbom člana 74. Zakona o električnoj energiji utvrđeno je šta je predmet regulisanja opštih uslova, odnosno taksativno je utvrđeno koji odnosi treba da se urede Opštim uslovima. Između ostalog, odredbom člana 74. tačka 12. Zakona o električnoj energiji, jasno je propisano da se Opštim uslovima utvrđuje način utvrđivanja količine i snage neovlašćeno utrošene električne energije, kao i način obračuna i naplate neovlšćeno utrošene električne energije. Za utvrđivanje obaveze plaćanja iznosa neovlašćeno preuzete električne energije, u skladu sa navedenim odredbama Opštih uslova, relevantna je činjenica da je neovlašćena potrošnja izvedena u smislu odredbe člana 89. stav 1. tačka v) Opštih uslova – potrošnja bez mjernih uređaja ili mimo njih, te da je na taj način neovlašćeno preuzimana električna energija. Obračunom neovlašćeno preuzete električne energije se, ustvari, utvrđuje količna električne energije u skladu sa propisima. Dakle, protivna strana je uredno ispunila svoju obavezu isporuke električne energije na ovom mjernom mjestu, a podnosilac zahtjeva je dužan da plati preuzetu električnu energiju. U ovom slučaju količina preuzete električne energije je pravilno utvrđena na osnovu odredbi članova 89. – 92. Opštih uslova, u formi obračuna neovlašćeno utrošene električne energije.
Imajući u vidu naprijed navedeno utvrđeno činjenično stanje, kao i navedeni pravni osnov, utvrđeno je da je zahtjev podnosioca u vezi sa osporavanjem obračuna neovlašćene potrošnje u iznosu od 9.950,70 KM u cjelosti neosnovan, te je odlučeno kao u tački 1. dispozitiva ovog rješenja.
Podnosilac je u komentarima zatražio da mu protivna strana nadoknadi troškove postupka koji se odnose na troškove sastavljanja komentara na zaključak i nacrt rješenja od strane punomoćnika u iznosu od 468,00 KM. S tim u vezi treba konstatovati da je, u ovakvim postupcima rješavanja sporova po zahtjevima krajnjih kupaca električne energije, dovoljno da se podnese zahtjev sa minimumom činjenica i okolnosti o predmetu spora. Što se tiče dostavljanja dokazne podloge, ona se uglavnom nalazi kod distributera-snabdjevača električnom energijom, a u skladu sa pravilima postupka, njeno dostavljanje se vrši po nalogu Regulatorne komisije. Inače, Regulatrona komisija je nadležna da obezbijedi zaštitu prava krajnjih kupaca električne energije u skladu sa propisima u smislu odredbe člana 24. Zakona o električnoj energiji. Imajući u vidu navedenu odredbu, ocijenjeno je da u ovom postupku troškovi angažovanja punomoćnika, zaista nisu bili nužni i opravdani, niti je pak podnosilac zahtjeva ukazao na okolnosti, na osnovu kojih bi se moglo zaključiti, da je pravno zastupanje u ovom slučaju zaista i bilo nužno i opravdano u smislu odredbe člana 103. stav 3. Zakona o opštem upravnom postupku. Konačno, ovaj postupak je vođen po pravilima skraćenog postupka, odnosno nije proveden postupak formalne rasprave, koji bi iziskivao neposredno izvođenje dokaza, kao što je saslušanje stranka, svjedoka ili izvođenja dokaza vještačenjem, putne troškove i sl., a što bi moglo zahtijavati angažovanje dodatne stručne pomoći u pogledu zastupanja. S obzirom na navedeno, a na osnovu odredbe člana 103. Zakona o opštem upravnom postupku i člana 27. stav 2. Zakona o električnoj energiji, odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove ovoga postupka, kako je odlučeno u tački 2. dispozitiva ovog rješenja.
Pravna pouka zasniva se na odredbi člana 25. stav 2. Zakona o energetici (''Službeni glasnik Republike Srpske'', broj 49/09) i odredbama člana 5. i 15. Zakona o upravnim sporovima (''Službeni glasnik Republike Srpske'', broj 109/05 i 63/11).
Pravna pouka:
Ovo rješenje je konačno. Protiv ovog rješenja može se pokrenuti upravni spor podnošenjem tužbe Okružnom sudu u Trebinju u roku od 30 dana od dana prijema rješenja.
Predsjednik
Vladislav Vladičić
Links:
[1] http://stari.reers.ba/lat/taxonomy/term/21