Broj: 01-270-9/18/R-93-232
Datum: 27.09.2018.
Na osnovu odredbi člana 28. stav 1. alineja 4. Zakona o električnoj energiji ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 8/08, 34/09, 92/09 i 1/11), člana 10. stav 1. tačka 9. Statuta Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske - Prečišćeni tekst ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 6/10), člana 33. stav 1. tačka g. Poslovnika o radu Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 59/10) i člana 74. Pravilnika o javnim raspravama i rješavanju sporova i žalbi ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 70/10), u skraćenom postupku rješavanja spora po zahtjevu Stipić Mirka iz Bratunca, protiv MH "ERS" - MP a.d. Trebinje - ZEDP "Elektro-Bijeljina" a.d. Bijeljina, u vezi sa tarifama po kojima se isporučuje električna energija, odnosno u vezi sa osporavanjem obračuna neovlašćeno utošene električne energije, Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske, na 93. redovnoj sjednici, 27. septembra 2018. godine, u Trebinju, donijela je
R J E Š E NJ E
1. ODBIJA SE zahtjev Stipić Mirka od 25.05.2018. godine, kojim se osporava Obračun neovlašćeno utrošene električne energije broj 134/18 od 14.02.2018. godine, u iznosu od 1.067,29 KM, na mjernom mjestu ED broj 0042052400093007 koje se nalazi u Bratuncu, u ulici Srebrenički odred br. 6, kao neosnovan.
2. Svaka stranka snosi svoje troškove koje je imala u ovom postupku.
O b r a z l o ž e nj e
Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske (u daljem tekstu: Regulatorna komisija), primila je dana 28.05.2018. godine zahtjev za rješavanje spora Stipić Mirka iz Bratunca (u daljem tekstu: podnosilac zahtjeva), te dana 27.07.2018. godine dopunu zahtjeva, protiv MH "ERS" - MP a.d. Trebinje - ZEDP "Elektro-Bijeljina" a.d. Bijeljina (u daljem tekstu: protivna strana), u vezi sa tarifama po kojima se isporučuje električna energija, odnosno u vezi sa obračunom neovlašćene potrošnje električne energije od 14.02.2018. godine u iznosu od 1.067,29 KM, na mjernom mjestu ED broj 0042052400093007 koje se nalazi u Bratuncu, u ulici Srebrenički odred br. 6. Podnosilac u zahtjevu, između ostalog, navodi da od 09.02.2016. godine, kada je izvršena zamjena brojila, kao ni prije tog datuma on nije vršio, niti bilo koje drugo lice nedozvoljene radnje na brojilu. Podnosilac smatra da su neovlašćene radnje na mjernom mjestu izvršili radnici protivne strane Siniša Tešić i Dragan Jovanović, te od Regulatorne komisije traži da se poništi obračun neovlašćeno utrošene električne energije.
Nakon razmatranja podnesenog zahtjeva, od protivne strane je, aktom broj 01-270-2/18 od 14.06.2018. godine, zatraženo izjašnjenje o zahtjevu podnosioca i dostavljanje raspoložive dokumentacije.
Regulatorna komisija je, dana 06.08.2018. godine, primila izjašnjenje protivne strane, sa raspoloživom dokumentacijom. U izjašnjenju protivne strane je, između ostalog, navedeno da je podnosilac zahtjeva registrovan kao krajnji kupac na mjernom mjestu ED broj 0042052400093007 koje se nalazi u Bratuncu u ulici Srebrenički odred br. 6. Kao datum uključenja ovog mjernog mjesta je naveden 09.02.2016. godine, kada je izvršena zamjena brojila zbog isteka važenja verifikacionog žiga. Sa podnosiocem zahtjeva je zaključen ugovor o snabdijevanju i izdata deklaracija o priključku kojim je konstatovana odobrena priključna snaga od 8,1 kW, kao i nazivna struja glavnog osigurača od 35 A. Mjerni uređaj se nalazi u unutrašnjosti objekta, redovno je očitavan, a podnosilac zahtjeva je u prethodnom periodu redovno izmirivao račune za isporučenu električnu energiju. Postupajući po nalogu za rad od 13.02.2018. godine, članovi kontrolnog tima su vršeći kontrolu mjernog mjesta podnosioca zahtjeva konstatovali postojanje neovlašćene potrošnje. Tada je utvrđeno da je na priključni vod SKS 4x16 mm2, na dijelu prije mjernog uređaja, a posle glavnog instalacionog osigurača, neovlašćeno priključen jedan kraj provodnika 1x2,5 mm2 Cu, čiji je drugi kraj proveden u unutrašnju instalaciju stambenog objekta. Na ovaj način je, kako navodi protivna strana, omogućeno da se preko spornog provodnika u objektu podnosioca koristi električna energija bez njenog evidentiranja na mjernom uređaju, što predstavlja neovlašćenu potrošnju iz odredbe člana 89. stav 1. tačka v) Opštih uslova za isporuku i snabdijevanje električnom energijom prečišćeni tekst, u daljem tekstu: Opšti uslovi (''Sližbeni glasnik Republike Srpske'', broj 90/12). Sačinjeni zapisnici o utvrđenom činjeničnom stanju su uručeni krajnjem kupcu, mjerno mjesto je isključeno sa distributivne mreže, ali je istog dana ponovo uključeno, jer je podnosilac zahtjeva platio sve predviđene troškove. Protivna strana potom detaljno pojašnjava način na koji je, primjenom odredbi članova 89.-92. Opštih uslova, izvršila obračun naknade za neovlašćeno utrošenu električnu energiju od 14.02.2018. godine, u ukupnom iznosu od 1.067,29 KM, na koji iznos je i glasio račun broj 9000104677 od 28.02.2018. godine. Nakon toga, podnosilac zahtjeva je osporio obračun neovlašćene potrošnje putem prigovora od 06.03.2018 godine, navodeći da on nije vršio neovlašćenu potrošnju, da prilikom prethodnih kontrola mjernog mjesta nije bilo nepravilnosti, te je izrazio sumnju u rad članova kontrolnog tima. Prigovor podnosioca je proslijeđen na postupanje RJ ''Elektrodistribucija'' Bratunac o čemu je podnosilac obavješten pismenim putem, a dato mu je usmeno obrazloženje zbog čega je njegov prigovor neosnovan, te je upućen da se obrati Regulatornoj komisiji. Protivna strana dalje navodi da je imala kako činjeničnog, tako i pravnog osnova da izvrši obračun naknade po osnovu neovlašćene potrošnje. Dalje navodi da svaki zapisnik sačinjen od strane ovlašćenih lica distributera predstavlja službenu ispravu, te se osnovano smatra da su činjenice u njemu istinite, te da je podnosilac zahtjeva imao mogućnost da ospori utvrđeno činjenično stanje, te da navede primjedbu na rad i ponašanje članova kontrolnog tima, što nije učinio. Tvrdnje podnosioca da je u prethodnom periodu vršena kontrola mjernog mjesta i da nisu utvrđene nepravilnosti nije od uticaja na obračun neovlašćene potrošnje, budući da je poslednji kontrolni pregled njegovog mjernog mjesta izvršen 09.02.2016. godine, tako da su neovlašćene radnje preduzimane nakon zamjene mjernog uređaja. Na kraju izjašnjenja, protivna strana predlaže da Regulatorna komisija donese rješenje kojim se odbija zahtjev podnosioca u vezi sa osporavanjem obračuna neovlašćene potrošnje, kao neosnovan.
Regulatorna komisija je, nakon što je razmotrila sve prikupljene dokaze u ovom postupku, ocijenila da je pribavljeno dovoljno dokaza na osnovu kojih se može utvrditi pravilno i potpuno činjenično stanje i donijeti pravedna odluka i bez posebnog saslušanja stranaka i dodatnog prikupljanja i izvođenja dokaza. S obzirom na to, Regulatorna komisija je, na 90. redovnoj sjednici, održanoj 23.08. 2018. godine, donijela zaključak da se ovaj spor rješava u skraćenom postupku i na istoj sjednici utvrdila i nacrt rješenja u ovom postupku. Ovi akti su dostavljeni strankama, kojima je ukazano da u roku od osam dana od dana prijema mogu dostaviti komentare na dostavljene akte. Takođe, na internet stranici i oglasnoj tabli Regulatorne komisije je objavljeno i obavještenje za javnost o rješavanju spora u skraćenom postupku, u kojem je takođe ukazano na mogućnost podnošenja komentara. U ostavljenom roku, stranke nisu dostavile komentare na zaključak i nacrt rješenja.
Izvršen je uvid u zahtjev za rješavanje spora od 25.05.2018. godine i dopunu zahtjeva od 25.07.2018. godine, kao i sljedeću dokumentaciju, kao dokaze podnosioca zahtjeva: zapisnik o kontrolnom pregledu mjernog mjesta od 13.02.2018. godine, informaciju po prigovoru od 04.04.2018. godine, arhivu prometa, račun za neovlašćeno utrošenu električnu energiju od 28.02.2018. godine, te potvrdu o zamjeni brojila od 09.02.2016. godine. Takođe je izvršen uvid u izjašnjenje protivne strane od 01.08.2018. godine, kao i sljedeću dokumentaciju, kao dokaze protivne strane: prigovor na fakturu od 29.03.2018. godine, čitačke liste, obračun neregistrovane energije od 14.02.2018. godine, nalog za rad od 13.02.2018. godine, zapisnik o utvrđivanju neovlašćene potrošnje električne energije, zaspisnik o isključenju od 13.02.2018. godine, izjavu od 04.01.2010. godine, ugovor o snabdijevanju od 04.01.2010. godine, deklaraciju o priključku od 28.11.2015. godine, račune za električnu energiju i karticu obračuna kupca.
Nakon razmatranja zahtjeva podnosioca, izjašnjenja protivne strane i nakon izvršene ocjene prikupljenih dokaza, kako pojedinačno tako i u njihovoj međusobnoj povezanosti, u ovom postupku rješavanja spora su utvrđene sljedeće činjenice relevantne za odlučivanje:
u evidencijama protivne strane, kao krajnji kupac u kategoriji potrošnje ''domaćinstvo'', 1. tarifna grupa, na mjernom mjestu ED broj 0042052400093007, koje se nalazi u Bratuncu, u ulici Srebrenički odred br. 6, registrovan je podnosilac zahtjeva;
podnosilac zahtjeva je sa protivnom stranom, dana 04.01.2010. godine, zaključio ugovor o snabdijevanju električnom energijom;
mjerno mjesto podnosioca je dostupno za očitanje, redovno je očitavana potrošnja električne energije i redovno su ispostavljani računi za utrošenu električnu energiju;
dana 09.02.2016. godine, na mjernom mjestu podnosioca zahtjeva, zbog isteka važenja verifikacionog žiga, izvršeno je skidanje brojila broj 5602653 i postavljanje brojila broj 239353, o čemu je sačinjena potvrda o zamjeni brojila broj 0524-93-7;
na osnovu naloga za rad broj 123144 od 13.02.2018. godine, radnici protivne strane su, istog dana, izvršili kontrolni pregled mjernog mjesta i utvrdili da je na priključni vod SKS 4x16 mm2, na dijelu prije mjernog uređaja, a posle glavnog instalacionog osigurača, neovlašćeno priključen jedan kraj provodnika 1x2,5 mm2 Cu, čiji je drugi kraj proveden u unutrašnju instalaciju stambenog objekta, te je na ovaj način omogućeno da se preko spornog provodnika u objektu podnosioca koristi električna energija bez njenog evidentiranja na mjernom uređaju, što predstavlja neovlašćenu potrošnju iz odredbe člana 89. stav 1. tačka v) Opštih uslova;
utvrđeno činjenično stanje je konstatovano zapisnikom o kontrolnom pregledu mjernog mjesta i zapisnikom o utvrđivanju neovlašćene potrošnje električne energije uz potpis radnika protivne strane, pri čemu podnosilac zahtjeva, iako je prisustvovao kontrolnom pregledu, nije potpisao navedene zapisnike, ali su mu zapisnici uručeni;
protivna strana je, nakon otkrivanja neovlašćene potrošnje, izvršila isključenje mjernog mjesta sa distributivne mreže, ali je istog dana mjerno mjesto ponovo uključeno, jer je podnosilac zahtjeva platio sve predviđene troškove;
protivna strana je, dana 14.02.2018. godine, u skladu sa propisima, sačinila Obračun neovlašćeno utrošene električne energije broj 134/18 koji obuhvata period od godinu dana u iznosu od 1.067,29 KM, na koji iznos je glasio i račun broj 9000104677 od 28.02.2018. godine;
podnosilac zahtjeva nije izvršio plaćanje iznosa fakturisanog po osnovu izvršenog obračuna neovlašćene potrošnje;
podnosiocu zahtjeva nije obustavljena isporuka električne energije.
Na osnovu navedenih činjenica, nesumnjivo je utvrđeno postojanje neovlašćenih radnji na mjernom mjestu podnosioca zahtjeva, koje su otkrivene kontrolnim pregledom radnika protivne strane, dana 13.02.2018. godine, o čemu su sačinjeni odgovarajući zapisnici. Kontrolnim pregledom je utvrđeno da je na priključni vod SKS 4x16 mm2, na dijelu prije mjernog uređaja, a posle glavnog instalacionog osigurača, neovlašćeno priključen jedan kraj provodnika 1x2,5 mm2 Cu, čiji je drugi kraj proveden u unutrašnju instalaciju stambenog objekta. Dakle, neovlašćena potrošnja je izvedena u smislu odredbe člana 89. stav 1. tačka v) Opštih uslova – potrošnja bez mjernih uređaja ili mimo njih, budući da je na opisani način omogućeno da se električna energija troši bez njenog registrovanja na postojećem mjernom uređaju. Primjedbe podnosioca zahtjeva na rad kontrolora protvine strane su neosnovane, s obzirom da je podnosilac zahtjeva imao mogućnost da u zapisniku o utvrđivanju neovlašćene potrošnje broj 58 od 13.02.2018., u odgovarajuću rubriku upišu njegove primjedbe, što nije učinio.
U pogledu načina na koji je izvršen obračun neovlašćene potrošnje, utvrđeno je da je isti pravilno sačinjen, odnosno da je sačinjen u skladu sa odredbama Opštih uslova. S obzirom da se radi o vidu neovlašćene potrošnje iz odredbe člana 89. stav 1. tačka v) Opštih uslova, obračunska snaga je utvrđena na osnovu odredbe člana 91. stav 2. tačka a) podtačka 3. Opštih uslova, odnosno kao proizvod nazivnog dozvoljenog strujnog opterećenja glavnog voda sa nominalnim naponom, te je ista utvrđena u iznosu od 5,75 kW (230x25A=5,75 kW). Ukupna količina neovlašćeno utrošene električne energije je dobijena primjenom odredbe člana 91. stav 2. tačka v) podtačka 1 i 2. Opštih uslova, kao proizvod obračunske snage, broja dana u periodu neovlašćene potrošnje i broja časova (četiri časa dnevno za cijeli period neovlašćene potrošnje, jer nije utvrđeno da je ista korišćena za grijanje objekta). Na ovako utvrđenu količinu električne energije je primijenjena cijena definisana odredbom člana 92. stav 2. tačka b) Opštih uslova, odnosno cijena za kupce iz kategorije potrošnje ''domaćinstvo'', 1. tarifna grupa.
S obzirom na činjenicu, da nije utvrđeno kada su počinjene neovlašćene radnje na priključnom vodu, odnosno da u prethodnom periodu od godinu dana nije bilo kontrola onog dijela priključka na kojem su izvršene neovlašćene radnje, protivna strana je za obračun neovlašćeno utrošene električne energije pravilno odredila period od godinu dana, a na osnovu odredbe člana 90. stav 3. Opštih uslova.
Primjenom naprijed navedenih parametara, ukupan iznos naknade po osnovu neovlašćene potrošnje električne energije je utvrđen u iznosu od 1.067,29 KM, u formi obračuna neovlašćeno utrošene električne energije od broj 134/18, u iznosu od 14.02.2018, na koji iznos je glasio i račun broj 9000104677 od 28.02.2018. godine.
Obračun neovlašćeno utrošene električne energije je sačinjen u skladu sa naprijed navedenim odredbama Opštih uslova, a Opšti uslovi su doneseni na osnovu člana 23. alineja 6. i odredbe člana 74. Zakona o električnoj energiji. Odredbom člana 74. Zakona o električnoj energiji utvrđeno je šta je predmet regulisanja Opštih uslova, odnosno taksativno je utvrđeno koji odnosi treba da se urede Opštim uslovima. Između ostalog, odredbom člana 74. tačka 12. Zakona o električnoj energiji jasno je propisano da se Opštim uslovima uređuje način utvrđivanja količine i snage neovlašćeno utrošene električne energije, kao i način obračuna i naplate neovlašćeno utrošene električne energije. Za utvrđivanje obaveze plaćanja iznosa neovlašćeno preuzete električne energije u skladu sa navedenim odredbama Opštih uslova je relevantna činjenica, da je izvršena potrošnja električne energije bez mjernih uređaja ili mimo njih. Obračunom neovlašćeno preuzete električne energije se ustvari utvrđuje količna električne energije u skladu sa propisima, budući da količina preuzete električne energije nije izmjerena uslijed preduzimanja neovlašćenih radnji. U ovom slučaju količina preuzete električne energije je utvrđena na osnovu odredbi članova 89. – 92. Opštih uslova, u formi obračuna neovlašćeno utrošene električne energije.
Imajući u vidu naprijed navedeno utvrđeno činjenično stanje, kao i navedeni pravni osnov, utvrđeno je da je zahtjev podnosioca u vezi sa osporavanjem obračuna neovlašćene potrošnje u iznosu od 1.067,29 KM u cjelosti neosnovan, te je odlučeno kao u tački 1. dispozitiva ovog rješenja.
S obzirom da se ovaj spor rješava u skraćenom postupku i da su troškovi postupka bili neznatni, te da nijedna stranka u postupku nije podnijela zahtjev za naknadu troškova postupka, Regulatorna komisija je, tačkom 2. dispozitiva ovog rješenja, odlučila da svaka stranka snosi svoje troškove, koje je eventualno imala u ovom postupku, a na osnovu člana 27. stav 2. Zakona o električnoj energiji.Pravna pouka zasniva se na odredbi člana 25. stav 2. Zakona o energetici (''Službeni glasnik Republike Srpske'', broj 49/09) i odredbama člana 5. i 15. Zakona o upravnim sporovima (''Službeni glasnik Republike Srpske'', broj 109/05 i 63/11).
Pravna pouka:
Ovo rješenje je konačno. Protiv ovog rješenja može se pokrenuti upravni spor podnošenjem tužbe Okružnom sudu u Trebinju u roku od 30 dana od dana prijema rješenja.
Predsjednik
Vladislav Vladičić
Links:
[1] http://stari.reers.ba/lat/taxonomy/term/21